تست‌زنی در گام‌های واپسین

تست‌زنی در گام‌های واپسین

یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مراحل آمادگی برای کنکور، مهارت در تست‌زنی است؛ زیرا نتیجه یک سال تلاش و کوشش شما داوطلبان عزیز از طریق این شیوه امتحانی سنجیده می‌شود، و به همین دلیل، لازم است که شما در انجام این کار نیز، مانند سایر مراحل آمادگی برای کنکور، مهارت و آمادگی لازم را داشته باشید. خیلی از دانش‌آموزان، امتحان‌های چند گزینه‌ای (تستی) را از امتحانات تشریحی، آسان‌تر می‌دانند؛ اما تست‌زنی ممکن است که برای برخی از داوطلبان، حتی داوطلبانی که تلاش بسیاری کرده و خوب مطالعه کرده‌اند، نیز سخت باشد؛ زیرا تست‌زنی، نیاز به مهارت دارد، و از طرف دیگر، در امتحانات چند گزینه‌ای، سؤالات زیادی مطرح می‌شود که دانش‌آموزان مجبور هستند برای پاسخ دادن به آنها از مطالب زیادی مطلع باشند.

به احتمال خیلی زیاد، بسیاری از شما داوطلبان عزیز در خلال مطالعه دروس کنکور، برخی از تست‌های آن را نیز زده‌اید و به این ترتیب با تست‌زنی آشنا هستید؛ با این همه، خردادماه از نظر تست‌زنی اهمیت خاصی دارد؛ زیرا شما داوطلبان گرامی در هر وضعیتی که هستید باید بخشی از وقت و زمان برنامه‌ریزی مطالعاتی خود را به تست‌زنی که واپسین گام از گام‌های آمادگی برای کنکور محسوب می‌شود، اختصاص دهید. قبلاً هم اشاره کرده‌ایم که فرقی نمی‌کند که شما به چه میزان مطالعه نموده‌اید و تعداد دروس و حجم مطالعاتی شما برای کنکور چقدر است؛ مهم این است که مراحل مختلف آمادگی برای کنکور را تکمیل کنید. تست‌زنی، آخرین مرحله از آمادگی هر داوطلب برای کنکور است؛ در واقع، چه شما یک درس یا چند مبحث از چند درس را برای کنکور مطالعه کرده باشید و چه همه دروس را، باید حتماً با توجه به حجم مطالعاتی خود، زمانی را به تست‌زنی قبل از برگزاری کنکور اختصاص دهید تا مهارت خود را در این خصوص بالا ببرید و بتوانید از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده را ببرید.

برای اینکه شما عزیزان در زمان برگزاری کنکور موفق عمل کنید، در ایام باقی مانده تا زمان برگزاری آزمون سراسری، باید تمرین تست‌زنی را به شکل جدی در برنامه مطالعاتی خود قرار دهید. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا الان به دلیل مرور یا رفع اشکال، وقت چندانی را به تست‌زنی اختصاص نداده‌اید، باید توجه کنید که به طور کلی در طول دوره آمادگی برای کنکور، بویژه در این ایام، باید به تست‌زنی بپردازید. اصولاً سه نوع تست‌زنی وجود دارد که بیشتر داوطلبان آنها را به کار می‌گیرند؛ البته توجه داشته باشید که اگر شما جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که تا به حال زمان چندانی را صرف تست‌زنی نکرده‌اید، باز هم می‌توانید از همین الان شروع کرده و نتیجه نسبتاً خوبی هم بگیرید. این سه نوع تست‌زنی عبارتند از:

الف- تست آموزشی

تستی که همراه درس حل می‌شود و به منظور یادگیری دقیق مطلب است، تست آموزشی نامیده می‌شود. در این مرحله، زمان، زیاد مهم نیست و تعداد تستی که در این مرحله حل می‌شود، کم است و تست‌ها هم به صورت طبقه‌بندی شده و موضوعی است؛ البته در این مرحله، ابتدا باید به بررسی تست‌های حل شده پرداخت و سپس حل تست‌های جدید را در دستور کار قرار داد. تست آموزشی در برنامه مطالعاتی بیشتر داوطلبانی که مطالعه مستمر و منظمی داشته‌اند، از همان ماه‌های اول مطالعه اعمال شده است؛ پس در چنین شرایطی، یعنی در دوره جمع‌بندی، مهم‌ترین شیوه‌های تست‌زنی که باید آنها را به کار گرفت، تست تمرینی و تست سرعتی است.

ب‌-تست تمرینی

به تستی که بعد از اتمام یک مطلب به منظور رفع اشکال و بر طرف کردن نکات مبهم (تسلط بر دروس) حل می‌شود، تست تمرینی می‌گویند. در این مرحله، تعداد تست، بیشتر از مرحله قبل است و می‌توان در این مرحله، تست‌زنی را با زمان هم انجام داد. در حل تست، ابتدا مشخص کنید که چند تست می‌خواهید حل کنید و سپس با یک نظم و ترتیب اصولی، شروع به حل تست نمایید. در این روش اگر مثلاً می‌خواهید در مبحث حرکت فیزیک، 30 تست حل کنید و حدود 300 تست دارید، هیچ‌گاه بترتیب شروع به حل تست نکنید، بلکه مثلاً مضرب ده را حل کنید؛ یعنی تست‌های شماره ده، بیست، سی و همین طور تا آخر؛ به این ترتیب می‌توانید هر تستی را حل کنید. دقت داشته باشید که در هر نوبت حل تست، تعداد تست‌ها، دقیقاً برابر تعداد تست هر درس در آزمون سراسری باشد؛ یعنی اگر مثلاً تست شیمی حل می‌کنید، با توجه به اینکه تعداد تست شیمی در آزمون سراسری برای گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی 30 عدد است، تست‌ها را به دسته‌های سی‌تایی تقسیم کنید و سپس هر قسمت را حل کرده و پس از بررسی کردن آن، به سراغ قسمت بعد بروید.

ج‌- تست مهارتی

تستی که بعد از اتمام دروس و مرور، بخصوص در دوره جمع‌بندی، حل می‌شود، تست مهارتی است و از آن به منظور جمع‌بندی مطالب و افزایش سرعت استفاده می‌شود؛ پس حتماً باید با در نظر گرفتن زمان انجام گیرد. در حل تست مهارتی، ابتدا باید به حل درست و سپس به سرعت حل تست توجه کرد؛ علاوه بر آن، باید از همین الان خود را عادت دهید که نگران تعداد تست‌های درست حل شده نباشید. اگر شما نتوانید این نگرانی را در خود هم اکنون مهار کنید، مطمیناً این نگرانی، در امتحان بخشی از توان و انرژی‌تان را خواهد گرفت و اجازه نخواهد داد تا شما با فکری متمرکز به تست‌های کنکور پاسخ دهید. زمان برگزاری آزمون سراسری، حدوداً چهار ساعت است؛ پس حتماً سعی کنید که در همین زمان مشخص شده به تست‌ها پاسخ دهید. بعضی‌ها به بیش از یک ساعت در یکجا نشستن عادت ندارند و همین امر باعث ایجاد خستگی در آنها شده و مفهوم سؤالات را بخوبی درک نمی‌کنند؛ پس یکجا نشستن را هم در هنگام تست‌زنی بخوبی تمرین کنید.

بعد از اینکه تست مهارتی حل کردید، حتماً اشکالات خود را مشخص کرده و آنها را رفع نمایید. اگر فکر می‌کنید که در مبحثی بیش از حد غلط داشته یا احساس می‌کنید که در آن مبحث، ضعف دارید، دوباره به سراغ آن مطالب خلاصه شده و مهم آن مبحث رفته و آنها را بخوبی مطالعه کنید؛ به این ترتیب خواهید دید که تست مهارتی به شما کمک می‌کند تا علاوه بر اینکه توان و مهارت تست‌زنی خود را بالا ببرید، بتوانید به نقاط ضعف خود هم پی برده و بخوبی رفع اشکال کنید.

  نکته‌ای که در اینجا لازم است اشاره کنیم این است که برخلاف آنچه که معمول است و به دانش‌آموزان گفته می‌شود درسی را که بیشتر می‌دانید ابتدا حل نمایید، باید گفت که شما حتماً با روش علامت‌گذاری و به همان ترتیبِ دفترچه، شروع به حل تست نمایید. اعتقاد مشاوران این است که هر داوطلب، حداقل دو و حداکثر سه بار، باید تست‌ها را مرور کند؛ بنابراین، یک بار خواندن تست‌ها به همان اندازه مضر است که چهار یا پنج بار مرور کردن آنها. دلیل آن هم، این است که در یک بار مرور کردن، داوطلب، بی‌آنکه دست خودش باشد، تعدادی از تست‌ها را که قادر به حل آنهاست، رها می‌کند؛ پس اگر از جمله داوطلبان وسواسی هستید که پیوسته به عقب برمی‌گردید یا نگران تست‌های قبلی هستید، باید در تست‌زنی این دوره، خود را عادت دهید که این مشکل خود را حل کنید؛ زیرا زمان در کنکور در دست شما نیست و باید در مدت تعیین شده به سؤالات پاسخ دهید؛ در ضمن دقت داشته باشید که بیش از سه بار، تست‌ها را مرور نکنید؛ زیرا باعث خستگی شدید و سردرگمی شما خواهد شد.

    در تست‌زنی مهارتی، حتماً به نکات زیر توجه کنید تا از همین الان، بتوانید مهارت‌های تست‌زنی خود را برای کنکور آماده کنید و از نتیجه تلاش خود، بهترین استفاده را ببرید.

1-    هنگامی که به تستی برخوردید که از نظر نکته، بسیار ظریف طراحی شده است یا احتیاج به خلاقیت دارد، حتماً آن را با مثلث علامت‌گذاری کنید تا در دور بعدی به حل آن مبادرت ورزید.

2-    اگر تستی را به هر دلیل غلط حل کردید یا اصلاً نتوانستید آن را حل کنید، به طور حتم آن تست را برای دور بعد علامت‌گذاری کنید (یادتان باشد که بیشتر غلط‌های داوطلبان کنکوردر دروس ریاضیات و فیزیک، اشتباهات محاسباتی است).

3-    یک قانون مهم در تست زدن، این است که باید حتی پاسخ تشریحی تست‌هایی را که درست زده‌اید، نیز به طور کامل بخوانید؛ هر چند تست حل شده از نوع تست‌های تکراری باشد. دلیل این امر، آن است که ممکن است در بعضی از پاسخ‌های تشریحی این تست‌ها، شما به راه حل‌های جالبی برخورد کنید که منجر شوند یا در زمانتان صرفه‌جویی کرده و یا به فهم بیشتر شما از درس کمک کنند.

4-    یکی از مشکلاتی که داوطلبان در حین پاسخگویی به سؤال‌ها با آنها روبرو می‌شوند، کم آوردن وقت و دستپاچه شدن آنهاست. برخی از افراد در کارهایشان سرعت کمتری دارند. این افراد، بنا به دلایلی، میزانی از وقت خود را هدر می‌دهند. این زمان‌های از دست رفته در انجام برخی از کارها و فعالیت‌ها، چندان مشهود نیست، ولی در کارهایی چون تست‌زنی، بویژه سر جلسه برگزاری کنکور، اهمیت اساسی دارد. برای برطرف نمودن این مشکل، باید سعی کنید که وقت خود را زمان‌بندی کنید. این درست است که باید در جلسه برگزاری کنکور، تقسیم زمان داشته باشید؛ اما بدان معنا نیست که برای همه تست‌ها باید زمان یکسانی را در نظر گرفت. اگر برای تستی سه دقیقه وقت صرف کردید، حتماً تستی هم وجود دارد که در ظرف پانزده ثانیه، پاسخ آن را بیابید. اگر جزو افرادی هستید که سرعتشان در تست‌زنی کم است، باید در این ایام، بیشتر تمرین کنید و سرعت عمل خود را افزایش دهید. برای افزایش سرعت عمل می‌توانید زمانی را برای تست زدن اختصاص دهید و سپس سعی کنید که در این فاصله، تعدادی تست بزنید و پس از آن، رفته رفته سعی کنید تعداد تست‌هایی را که در این فاصله زمانی می‌زنید، افزایش دهید.

5-    یکی از راه‌های پر بازده برای افزایش سرعت، این است که شما در زمان تست‌زنی مهارتی، از دو رنگ خودکار برای زدن تست‌ها استفاده کنید؛ بدین صورت که اولاً زمان را به صورت کلی در نظر بگیرید؛ یعنی تست‌ها را پشت سر هم حل کنید و زمان کل را مدّ نظر داشته باشید، و ثانیاً، هنگامی که زمان استاندارد تست‌هایتان به پایان رسید، دست از حل کردن آنها نکشید؛ بلکه فقط رنگ خودکار خود را عوض کنید. انجام این کار به شما کمک می‌کند که به دو صورت درصدگیری کنید: یک درصد، شامل کلیه جواب تست‌های شماست (رنگ آبی و قرمز) که این درصد، توانایی شما را بدون در نظر گرفتن زمان نشان می‌دهد و نشان از قدرت کلی شما در پاسخگویی به تست‌ها دارد، و درصد دوم، فقط شامل پاسخ‌های شما در زمان استاندارد (که همان تست‌های با رنگ خودکار اول می‌باشد) است. این درصد، نشان از توان قدرتی ـ سرعتی شما دارد. نکته مهم این است که این درصد در ابتدا ممکن است بسیار پایین باشد، ولی این امر نباید مایه دلسردی شما شود، بلکه شما باید به تحلیل و مقایسه این دو درصد بپردازید تا بتوانید قدرت تست‌زنی خود را در زمان استاندارد افزایش دهید.

6-     حفظ کردن فرمول‌ها در درس‌هایی چون ریاضیات و فیزیک، نمی‌تواند در بالا بردن سرعت استاندارد شما کمک کند.

7-    اگر جواب تستی را نمی‌دانستید، در کنار آن تست علامت زده و به سراغ دیگر سؤالات بروید و سپس در صورت اضافه آوردن زمان، به سؤالاتی که به آنها پاسخ نداده‌اید، باز گردید. نکته مهم در سرعت عمل، این است که اگر شما در موقع پاسخگویی، پاسخ سؤالی را فراموش کرده باشید، می‌توانید کنار آن سؤال، علامت مخصوصی بزنید و به بقیه سؤال‌ها بپردازید و در مرحله آخر که وقت اضافه آوردید، با خونسردی و آرامش بیشتر در مورد آن سؤال فکر کنید.

8-    بیشتر دانش‌آموزان، پس از اینکه در دور اول تست زدن خود، تست‌هایشان را تصحیح می‌کنند، چون به تعداد زیادی از سؤالات خود پاسخ درستی نداده­اند، به سراغ جزوه یا کتاب کمک درسی دیگری می‌روند؛ با این تصور که با دوباره خوانی و یا استفاده از منبعی دیگر، می‌توانند اکثر تست‌ها را درست حل کنند؛ اما اگر قرار بود با خواندن تمام و کمال جزوه‌ها و کتاب‌های کمک درسی رنگین، وقتی سراغ تست‌ها می‌رویم بیشتر آنها را درست حل کنیم، دیگر چه نیازی به تست زدن و تمرین این مهارت بود؟! اگر این گونه بود، پس مستقیم به جلسه برگزاری کنکور می‌رفتیم و پیروز بیرون می‌آمدیم. این طور فکر کنید که شما اصلاً تست می‌زنید که غلط بزنید و باید روحیه‌تان را حفظ کنید تا آرام آرام به حد مطلوبتان برسید. هیچ‌گاه از اینکه تست بزنید و آن را غلط حل کنید، واهمه نداشته باشید و سعی کنید که در این دوران، حتماً این مهارت را در خود بالا ببرید و خود را در تست‌ها محک بزنید و سپس، اگر نکته‌ای، در جزوات و خلاصه‌هایتان از نظر شما دور شده بود، آن را دوباره مرور کنید؛ البته باز هم به دوباره خوانی مطلب به صورت کامل روی نیاورید.

9-    نکته دیگری که از هم اکنون باید در تست‌زنی مهارتی دوران جمع‌بندی به آن توجه داشته باشید، این است که سعی کنید در دفترچه سؤالات دروس عمومی، تست‌های هر درسی را در کمتر از زمان تعیین شده، بزنید و در پایان کار بین شش تا هشت دقیقه وقت اضافه بیاورید. این وقت اضافه به این درد می­خورد که آن را روی یکی از دروس بگذارید تا بتوانید درصد آن درس را بالا ببرید؛ یا می‌توانید تست‌هایی را که بین دو گزینه شک داشتید، اکنون با خیالی آسوده‌تر مرور کنید و مطمین باشید که نتیجه مطلوبی خواهید گرفت. اینکه چطور بتوانید در کمتر از زمان استاندارد، به تست زدن مبادرت ورزید و این تکنیک (زمان نقصانی) را در آزمون به کار گیرید، بسته به این است که از همین الان مهارت خود را در این زمینه بالا ببرید.

10- در تست‌زنی مهارتی و برای بالا بردن سطح اطمینان خود در کنکور، ابتدا به سؤالاتی جواب دهید که صد در صد به آنها تسلط دارید؛ سپس به اول برگردید و به سؤالاتی که هفتاد تا سی درصد به درست بودن پاسخ آنها اطمینان دارید، جواب دهید و به همین ترتیب به سؤالاتی بپردازید که در ابتدا خیال می‌کردید آنها را بلد نیستید، و در نهایت می‌توانید به تعدادی از آنها نیز پاسخ دهید. این روش پله به پله، روحیه شما را بالا می‌برد و سبب می‌شود که به روحیه و اعتماد به نفس بالا، که در جلسه برگزاری آزمون سراسری، مهم‌ترین عامل تعیین کننده است، دست پیدا کنید.

11-  در تست‌زنی در دوران جمع‌بندی، سعی کنید مفهوم علامت‌هایی را که کنار هر تست می‌گذارید به خاطر داشته باشید؛ مثلاً علامت «تیک» را کنار تست‌های زده شده بگذارید، علامت مثلث را کنار تست‌هایی که به پاسخ آنها شک دارید و ... و یادتان باشد که این علامت‌ها می‌توانند از یک داوطلب به داوطلب دیگر فرق داشته و کاملاً قراردادی باشند.

12- از همین الان عادت کنید که از بعضی تست‌ها بگذرید. انجام این کار، نه تنها نشانه ضعف شما نیست، بلکه بیانگر مهارت و دانش بالای شما نیز هست. اگر بعد از پاسخگویی به چند سؤال اول یک درس، به خاطر اضطراب یا هر علت دیگری، فکر کردید که قادر نیستید به سؤال‌های آن درس پاسخ دهید، سؤال‌های آن درس را کنار گذاشته و به سراغ درس دیگری بروید. پاسخ دادن به سؤال‌های درس دیگر، به شما احساس آرامش و اطمینان خاطر می‌دهد، و بعد می‌توانید با آمادگی بیشتر، بار دیگر سراغ سؤال‌های درسی که به خاطر آوردن پاسخ آنها برای مدتی از ذهنتان پاک شده بود، بروید.

در تست‌زنی دوران جمع‌بندی، سعی کنید که خود را دقیقاً در شرایط کنکور قرار دهید. یکی از کارهایی که در این دوران می توانید به منظور انجام تمرکز انجام دهید، آن است که قبل از شروع پاسخگویی به هر سؤال، تمام سؤال‌ها را نخوانید؛ زیرا این امر، تمرکز شما را کاهش می‌دهد. قبل از شروع پاسخگویی به هر سؤال، آن را با دقت بخوانید و سعی کنید ابتدا دقیقاً بفهمید که چه موضوعی در سؤال مطرح شده است؛ زیرا اعتقاد بر این است که حدود پنجاه درصد از جواب تست‌ها در خود سؤال‌ها پنهان است.