شناخت علایق تحصیلی؛ نخستین گام در مسیر انتخاب رشته صحیح

شناخت علایق تحصیلی؛ نخستین گام در مسیر انتخاب رشته صحیح

لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چرا که با تصمیم­ گیری درباره‌ روش یا موضوعی خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می‌زند. همان طور که بارها در این نشریه، به روش‌های گوناگون بیان شده است، عوامل متعددی بر انتخاب رشته دانشگاهی افراد تاثیر می‌گذارند. بعضی از این عوامل به فرد و برخی دیگر به جامعه برمی‌گردند؛ در این میان، از آنجا که دانش‌آموز در این دوره پس از انتخاب رشته، شروع به ساختن سرنوشت خود می­کند و آینده خود را طرح ­ریزی می‌کند، انگیزه برای تلاش و فعالیت، از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. دانش­ آموزی که به رشته­اش علاقه دارد و تصویر نسبتاً روشنی از آینده شغلی خود دارد، انگیزه بیشتری نسبت به دانش ­آموزی که بدون علاقه و اطلاع، با اجبار و تحمیل، رشته ­ای را می­خواند، خواهد داشت. دانش­آموز باید، با استفاده از منابع آگاهی و شناخت، شامل: کمک گرفتن از مشاور، معلمان، والدین، کتاب­ها و دیگر منابع در قالب روش علمی، اطلاعات کافی را در این زمینه جمع‌آوری کند و استعداد و علایق واقعی خود را با مشورت مشاور یا والدین، بیشتر بشناسد و جهت­گیری شغلی خود را معلوم نماید و سپس به انتخاب رشته بپردازد.

علاقه، منبع انرژی ما در رسیدن به هدف یا اهدافی است که از تحصیل در یک رشته خاص دنبال می­کنیم. همچنین علاقه، یکی از مهم­ترین معیارهای انتخاب رشته است و هیچ کس غیر از داوطلب، نسبت به شناخت علایق خود آگاه نیست و سایر منابع برای وی در واقع نقش مشورتی دارند؛ زیرا این عامل، فرد را در رسیدن به اهداف بلندمدت در آینده، هدایت و یاری می­کند. توصیه می­شود چنانچه داوطلبان به رشته ­ای علاقه ندارند، تنها به خاطر فشار محیط و عوامل بیرونی، از جمله کسب شهرت و اعتبار، آن را اصلاً انتخاب نکنند؛ زیرا مطمیناً در آن رشته موفق نخواهند شد؛ بنابراین، «باید رشته ­ای را انتخاب کنید که به آن علاقه داشته باشید.»  این جمله، از مهم­ترین و درست­ترین معیارها برای انتخاب رشته به شمار می­رود؛ اما باید توجه داشت در صورتی علاقه به رشته می­تواند فرد را در انتخاب رشته صحیح یاری کند که از رشته­ های تحصیلی و مراکز آموزشی آگاهی و شناخت کامل داشته باشد. شناخت و آگاهی داشتن از رشته تحصیلی، سبب ایجاد انگیزه در فرد می­شود. بعضی از افراد نسبت به رشته ­ها و دانشگاه­هایی ابراز علاقه می­کنند، ولی وقتی در آن رشته یا دانشگاه موردنظر مشغول به تحصیل می­شوند، احساس می ­کنند که در انتخاب خود دچار اشتباه شده­اند. دلیل بروز این امر، نداشتن اطلاع و آگاهی مناسب از رشته­ های تحصیلی و مراکز آموزشی است.

همچنین در راستای توجه به علاقه در انتخاب رشته، سؤال ­های زیادی مانند نمونه­های زیر در ذهن ایجاد می‌شود:

- علاقه مهم‌تر است یا بازار کار آن رشته؟

-بین این دانشگاه و رشته‌ای که به آن علاقه ندارم و آن دانشگاه و رشته‌ای که به آن علاقه دارم، کدام را انتخاب کنم؟ حتی به فرض شهرت و اعتبار این دانشگاه در میان اقوام ، آشنایان و جامعه!

- آیا مرور زمان، علاقه را به همراه می‌آورد؟

- آیا رشته مورد علاقه برابر است با درآمد بیشتر؟

و سؤال­ های دیگری از این دست که، همه و همه، به علاقه و هدف اصلی فرد از انتخاب رشته ،دانشگاه و اصولاً ادامه تحصیل در مقطع تحصیلات عالی در رشته ­ای خاص برمی­ گردد.

برای پاسخ به این پرسش­ها، طبیعتاً باید به سؤال اصلی جواب مناسبی داد: اینکه در زندگی به چه چیز علاقه دارید؟ مساله اینجاست که علاقه در حال تغییر دایم است، و همان طوری که علایق گذشته ما با علایق امروزمان متفاوتند، این علایق با علایق 10 سال آینده ما نیز متفاوت خواهند بود؛ بنابراین، سؤال را باید این گونه مطرح کرد: به چه چیزی علاقه خواهم داشت؟ آیا علاقه ­ای که در گذشته داشته­ام، اکنون چنین علاقه‌ای را نیز دارم و با اطمینان می‌توانم بگویم که در آینده هم آن علاقه را خواهم داشت؟

علاقه‌ام را چطور کشف کنم؟

آشکارسازی استعدادها و علاقه ­ها،با استفاده از راه و  روش­های زیرمقدوراست:

ـ    استفاده از یافته ­های معلمان و مشاوران در دوران تحصیل؛

ـ   مراجعه به مشاهدات افراد خانواده و دوستان نزدیک در ارتباط با ما و کارهای دلخواه مان؛

ـ   ارزیابی از خود (خود ـ ارزیابی) با بررسی و مطالعه کارهایی که از کودکی تا ­کنون با علاقه و توانایی انجام داده و از انجام شان شاد شده_­ایم؛

ـ  شرکت درآزمون_­های سازمان_­ها و مراکزمشاوره  و متخصص در این زمینه.

برای تشخیص درست استعدادها و علاقه ­ها، بهتر است که روش­ های متعددی را به کارگیری موحاصل آنهارا با هم بسنجیم؛ در واقع کلید اصلی کشف استعدادها و علاقه­ ها، توجه کردن به کارهایی است که در طول سال­های زندگی شما استمرار داشته، تکرار شده وبرای تان شادی­ آور بوده ­اند.

توجه کنید که هر تیپ شخصیتی، مناسب یک مجموعه از رشته ­ها هستند. اگر شخصیتی برونگرا دارید، از بحث کردن و کار گروهی لذت می­ برید، یک جا بند نمی ­شوید، حوصله انجام کارهای تکراری و جزیی را ندارید، کل­نگر هستید و چندان اهمیتی به جزییات نمی­دهید، بعضی از رشته­ ها برای شما مناسب نخواهند بود؛ ولی برعکس، چنانچه می­ توانید ساعت ­ها یک گوشه بنشینید، روی یک موضوع جزیی تمرکز کنید، و از حل کردن مسایل ریاضی لذت می ­برید، شاید در رشته­ای متفاوت بتوانید دوام بیاورید یا حتی موفق شوید.

خود سنجی از علایق مبتنی بر نوع­شناسی شخصیت خود و همخوانی تحصیلات با تیپ شخصیتی سایرین، باعث رضایت و موفقیت افراد می‌شود؛ بنابراین، یکی از گام‌هایی که یک فرد به عنوان گام اول باید در ارتباط با شناخت ویژگی‌های فردی خود طی کند، خودسنجی از علایق مبتنی بر نوع شخصیت است.

در واقع در این مرحله، فرد باید به این سؤال­ها  پاسخ دهد: به تحصیل در چه رشته‌ای علاقه ­مند است؟چه نوع از مشاغل یا حرفه‌ها وی را جذب می‌کند؟ آیا به رشته‌ای که تحصیل در آن رشته، به شغلی که متضمن معاشرت با دیگران باشد منجر می­ شود، علاقه ­مند است و یا کارهای از پیش تعیین شده و روزمره را دوست‌ دارد؟

توجه به علایق، به ویژه در سنین نوجوانی و در زمان انتخاب رشته تحصیلی، بسیار مهم و تعیین­ کننده است. برخی از روان ­شناسان معتقدند که هر فرد، با توجه به تفاوت‌های فردی در علایق و رجحان‌هایش، با نوع خاصی از رشته‌های دانشگاهی، و به تبع آن، مشاغل، سازگار است؛ بنابراین،‌ افراد با تحصیل در رشته‌ای که با تیپ شخصیتی و علایق آنها همخوانی داشته باشد، راضی و موفق خواهند بود. گفتنی است که حداقل شش تیپ شخصیتی واقع گرا، جست و جوگرا، هنری، اجتماعی، متهور و قراردادی را از دیدگاه روان‌شناسی و مطابق با علایق فرد می‌توان برشمرد.

برای ارزیابی علایق و رغبت­ ها، پرسشنامه­ های استاندارد روان‌شناختی نیز وجود دارد. آگاهی از انواع مختلف علایق، می­توانند در انتخاب رشته تحصیلی کمک­ کننده باشد. رغبت­ها و علایق را می ­توان به شیوه زیر تقسیم‌بندی کرد:

1- رغبت علمی: نشان­دهنده کشف حقایق و درک واقعیات جدید است. تحصیل در رشته ­هایی همچون علوم­ پایه و علوم ­پزشکی، مستلزم داشتن علاقه علمی است.

2- رغبت هنری: این نیرو بیشتر در افرادی یافت می ­شود که به خلق آثار هنری می­ پردازند و به رشته ­های گروه هنر و معماری روی می­ آورند.

3- رغبت ادبی: رغبت فرد به نوشتن، نظم و نثر و بررسی ادبیات و شعر را بیان می­کند.

4- رغبت به خدمات اجتماعی: تمایل فرد به کمک­رسانی یا حل مشکلات مردم را بیان می­نماید. انتخاب رشته‌هایی همانند مددکاری اجتماعی، پرستاری، علو م­پزشکی، روان­شناسی، مشاوره، حقوق و رشته ­های حوزه آموزش، بیشتر به این تمایل برمی­ گردد.

5- علاقه به محاسبات و کار با اعداد و ارقام: حضور موفق در گرایش ­های مختلف رشته ریاضی، مهندسی، حسابداری، بانکداری و اقتصاد، بستگی به میزان علاقه شما در کار کردن با اعداد و ارقام دارد.

6- رغبت به کار در فضای باز: موفقیت در رشته­ هایی همانند تربیت­بدنی، نقشه­برداری، مهندسی کشاورزی و جنگلداری، تا حدود زیادی به وجود این نوع علاقه در فرد بستگی دارد.

7- رغبت مکانیکی ـ صنعتی: این رغبت، بیشتر از ویژگی ­هایی همچون صحت و دقت در حرکت، آگاهی از روش کار با ابزارها، مهارت و استدلال منطقی تشکیل شده است. از جمله رشته­ هایی که موفقیت در آنها به وجود این نوع رغبت بستگی دارد، رشته­ های فنی و مهندسی، دندان‌پزشکی، علوم آزمایشگاهی و… هستند.

نتایج تحقیقات مختلف نشان می‌دهد که هر چه سن فرد بالاتر می­ رود، رغبت، هوش و استعداد وی را نیز تحت تاثیر قرار می ­دهد؛ به طوری که اگر فردی انگیزه کاذبی در انتخاب رشته داشته باشد، علایق وی نیز به طور کاذب تغییر خواهد یافت؛ به عنوان مثال، فردی ممکن است در اثر القای دیگران، نسبت به یک رشته خاص به صورت کاذب علاقه­ مند شود و آن را برای ادامه تحصیل انتخاب کند؛ ولی حین تحصیل یا حتی پس از فارغ‌التحصیلی، متوجه شود که آن رشته با روحیات او منطبق نیست. همین امر، علاوه بر اینکه هزینه­ های مستقیم و غیرمستقیمی را به فرد و خانواده وی تحمیل می ­کند، جامعه را نیز به همین صورت تحت تاثیر قرار می ­دهد. افت تحصیلی، مسایل و مشکلات روحی و روانی در حین تحصیل و تلاش برای اشتغال در حوزه­ هایی غیر از حوزه تخصصی و عواقب و پیامدهای بعدی این امر، آثار یک چنین انتخاب­هایی هستند. متاسفانه در جامعه ما، در اثر باورهای غلط بعضی از افراد، علاقه ­مندی کاذبی نسبت به رشته ­هایی همانند علوم ­پزشکی، مهندسی، حقوق و … وجود دارد. بر اساس شواهد موجود در مراکز مشاوره، یکی از مهم­ترین مسایلی که برای دانشجویان مشکلات روحی مختلفی ایجاد می­ کند، نداشتن علاقه به رشته تحصیلی است که عمدتاً به عدم آشنایی آنها در زمان انتخاب رشته با رشته یا رشته ­های انتخابی آنها برمی­گردد. اگر رشته تحصیلی بر علایق و رغبت ­های واقعی فرد منطبق نباشد، دانشگاه، علاوه بر اینکه نمی ­تواند موجب القای فکری و شخصیتی در وی شود، باعث خستگی روحی و جسمی او نیز می­شود. میل و علاقه در هر کار، سبب می­شود که شخص با انرژی بیشتری فعالیت کند. بسیاری از دانشجویان، به خاطر آنکه به رشته تحصیلی خود علاقه نداشته‌اند، ترک تحصیل کرده و تعدادی دیگر نیز نتوانسته‌اند در رشته خود موفق باشند؛ بنابراین، با توجه به منابع کسب شناخت، چارچوب زیر در تعیین علایق تحصیلی، که حالت فرایندی و چرخشی دارند، پیشنهاد می­ شود: 

آیا از ماهیت متفاوت دانشگاه با مدرسه آگاهی دارید؟

در ادامه بحث چگونگی انتخاب رشته تحصیلی، در این شماره با شما از «دانشگاه» و «آموزش عالی» سخن خواهیم گفت.

«دانشگاه» نسبت به «مدرسه» از ماهیت متفاوتی برخوردار است و کسی که می‌خواهد در «دانشگاه» وارد شود، باید با اشراف به این تفاوت ماهوی بین این دو زیرمجموعه نهاد آموزشی، اقدام به انتخاب رشته تحصیلی نماید تا با انتخاب غلط، که بعضاً می‌تواند ناشی از عدم شناخت صحیح «دانشگاه» و «آموزش عالی» باشد، دچار عواقب و سرخوردگی حاصل از انتخاب نادرست در آینده نزدیک نشود.

در این گام، داوطلب باید به تعیین هدف خود از ورود به «دانشگاه» بپردازد؛ به همین ‌منظور، لازم است که داوطلب، علاوه بر شناخت تفاوت‌های موجود بین دو زیرمجموعه نهاد آموزشی، یعنی دانشگاه و مدرسه، به بررسی این تفاوت‌ها بپردازد تا از این منظر، آشنایی قابل توجهی با این دو نظام آموزشی‌ پیدا کند.

در یک نگرش کلی، می‌توان به تفاوت‌های ساختاری موجود در دو نظام آموزشی دانشگاه و مدرسه، که در ذیل می‌آید، اشاره کرد:

-    در «دانشگاه» فرد در «جست و جو»ی دانش است و آموزش با «جست و جو» آغاز می‌شود، ولی در «مدرسه»، «آموزش» حرف اول را می‌زند و محور اصلی تمام فعالیت­هاست؛

-    در «دانشگاه»، حوزه عمل استاد و دانشجو برای «آموزش»، به مراتب گسترده‌تر از «مدرسه» است و «آموزش» تنها در چارچوب سرفصل‌های مصوب درسی، خلاصه نمی‌شود؛

-    «دانشگاه»، مکانی برای تضارب آراء و اندیشه‌های گوناگون و گاه متضاد است و از برخورد این آراء و اندیشه‌هاست که «دانش» حاصل می‌شود؛ اما مدرسه، تنها محلی برای آموزش معارف و دانش‌های بنیادینی است که هر کس به منظور کسب مهارت‌های لازم برای ورود به اجتماع یا «آموزش عالی»، به فراگیری آن «آموزش»ها نیازمند است.

و ....

با عنایت به این  گزاره‌های کلی، که در بالا راجع به تفاوت‌های بنیادی میان «مدرسه» و «دانشگاه» از آنها یاد کردیم، هم‌اکنون بهترین کار ممکن آن است که داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته می‌شوند، علاوه بر مراجعه به بستگان، دوستان، آشنایان یا سایر افراد دانش‌آموخته از یکی از دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور و کسب اطلاعات و تجربیات آنان راجع به «آموزش عالی» و «دانشگاه» ، در صورت امکان، از نزدیک به یکی از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که به آن دسترسی دارند مراجعه کرده و با کمک مسؤولان مربوط در آن دانشگاه، به شناخت اجمالی از کارکردهای آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها بپردازند تا با کسب این آشنایی، بتوانند هنگام ورود به مرحله مهمی از زندگی علمی‌شان، که با ورود به «دانشگاه» آغاز می‌شود، ارتباط مطلوب‌تری با آن برقرار کرده و با اشراف و آمادگی بیشتری به استقبال دروس معیّن در هر رشته بروند و تحصیل خود را آغاز نمایند.

در این زمینه، استفاده از تجارب و مشورت‌های مشاوران آموزشی، که خوشبختانه در مدارس متوسطه سراسر کشور مشغول به خدمت و راهنمایی دانش‌آموزان هستند، و همچنین مطالعه عمیق کتاب‌هایی که در این باره تالیف یافته‌اند، از فوری‌ترین اقدام‌هایی است که داوطلبان می‌توانند در این فرصت محدود، به آن پرداخته و آگاهی‌های لازم در باب این موضوع را کسب نمایند.

نکته مهم دیگر در این گام، بررسی هدف داوطلبان از ورود به «دانشگاه» است. در مجموع، افراد هنگام ورود به مراکز آموزش عالی، به چند دسته تقسیم می‌شوند:

عده‌ای از داوطلبان، هدف خود را از ورود به دانشگاه، پیدا کردن شغل مطلوبی در آینده نزدیک و پس از فراغت از تحصیل می‌دانند و در جست و جوی رشته‌ای برای انتخاب به منظور تحصیل در آن برای رسیدن به یک شغل مناسب و دارای جایگاه اجتماعی هستند. این افراد باید، ضمن شناخت رشته‌های دانشگاهی و «دانشگاه»، به بازار کار هر رشته‌ای که جزو انتخاب‌های آنهاست نیز توجه کافی نمایند؛ زیرا بازار کار برخی از رشته‌های «پر اسم و رسم» به زعم داوطلبان مدت‌هاست که اشباع شده است؛ از سوی دیگر، باید توجه کرد که بعضی از رشته‌های تحصیلی نیز زمینه شغلی مناسبی ندارند؛ چون یا آن چنان که باید، شناخته شده نیستند یا ضرورت وجودی آنها در حال حاضر احساس نشده است؛ با این حال چه باید کرد؟ مهم‌ترین توصیه ما به این گونه داوطلبان، آن است که همراه با شناخت علایق و استعدادها و توانایی‌های خود، به دانش‌آموختگان یا دانشجویان این رشته‌ها مراجعه کرده و از آنها بخواهند که ویژگی‌های رشته یا رشته‌های موردنظرشان را به طور مشروح و صادقانه برای آنها بیان نمایند. همچنین در این زمینه می‌توان به افراد شاغلی که دارای تحصیلات مرتبط با رشته‌های موردنظر این گونه داوطلبان هستند رجوع کرد و به کسب آگاهی‌های لازم در این موارد پرداخت؛ ضمناً مطالعه کتاب‌هایی در زمینه رشته‌های مورد علاقه نیز در این مورد کارساز است.

دسته دیگری از داوطلبان هستند که می‌خواهند در رشته موردنظر خود، تا آخرین مقاطع تحصیلی موجود ادامه تحصیل دهند که در این صورت، لازم است با شناخت بیشتری نسبت به انتخاب رشته یا رشته‌های تحصیلی اقدام نمایند؛ چون بسیاری از رشته‌های دانشگاهی در مقاطع عالی‌تر (کارشناسی‌ارشد و دکتری) دارای زیرمجموعه‌ها، شاخه‌ها و گرایش‌های متعدد و متنوعی هستند؛ بنابراین، چنین داوطلبانی باید به رصد علایق خود در این زیرمجموعه‌ها نیز بپردازند.

عده‌ دیگری از داوطلبان هم، هدفشان از ورود به دانشگاه، مقاصد دیگری است که می‌خواهند صرفاً به آن مقاصد برسند؛ از جمله اهداف این گونه افراد، گرفتن یک مدرک دانشگاهی است؛ بدون آنکه به رشته خاصی علاقه داشته باشند یا رشته‌ای مدّ نظر آنان باشد. این افراد هنگام انتخاب رشته، اکثراً رشته‌ها یا مقاطع یا دانشگاه‌هایی را برمی‌گزینند که احتمال قبولی خود را در آنها با توجه به رتبه اکتسابی‌شان بالا می‌بینند.

توصیه ما به این افراد آن است که هرگز برای عبور از یک مشکل یا دشواری گذرا، خود را در آغوش یک مشکل دیگر، که می‌تواند عدم علاقه به تحصیل در رشته قبولی یا اصولاً تحصیل در مقاطع آموزش عالی و ... باشد، نیندازند؛ زیرا پس از گذشت  از این مرحله و هنگام مواجهه با مشکلات تحصیلی، دچار مسایل دیگری چون افسردگی، اضطراب، انزوا طلبی و ... می‌شوند که ثمره آن می‌تواند اخراج آموزشی، انصراف از تحصیل، نداشتن انگیزه شغلی و ... باشد.

موفق باشید 

این بار محکم‌تر قدم در راه بگذارید !

کنکور تمام شد؛ به همین سادگی؛ با این همه، هنوز پس از گذشت چند هفته از برگزاری آن، برای بسیاری از داوطلبان و خانواده­هایشان، حتی داوطلبانی که خوب مطالعه کرده و با موفقیت آزمون سراسری را پشت سر گذاشته‌اند، همچنان بحث‌های مربوط به کنکور، بحث داغ این روزهاست. حتماً تا الان، کلید سؤالات را تهیه کرده و با جواب‌های خود تطبیق داده و تقریباً می‌دانید که آزمون سراسری را با چه کیفیتی گذرانده‌اید. بد یا خوب، دیگر همه چیز تمام شد و باید بگوییم که کنکور سال جاری دیگر تکرار نخواهد شد. ممکن است در میان شما عزیزان، داوطلبانی نیز وجود داشته باشند که به دلیل کمی مطالعه، نداشتن مدیریت زمان و برنامه­ریزی صحیح یا حتی مشکلاتی که در جلسه برگزاری کنکور با آن مواجه شده­اند، از نتیجه کار خود راضی نباشند. اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که با وجود گذراندن یک آزمون نه چندان خوب یا حتی بد، پس از چند ساعت و حتی چند روز، به این نتیجه رسیده­اید که گذشته‌ها گذشته و باید برای آینده بهتر و جبران اشتباهات تلاش کنید و فقط از آن درس بگیرید، باید به شما تبریک گفت؛ اما اگر جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که از الان زانوی غم در بغل گرفته و از زمین و زمان می‌نالید و شکایت می‌کنید و احساس می‌کنید که دنیا دیگر به آخر رسیده است، پیشنهاد می‌کنیم از ابتدا تا انتهای این مقاله را به طور دقیق بخوانید و سپس تصمیم بگیرید با لحظه‌های زندگی، که پیوسته در گذر است و منتظر کسی نمی‌ماند، چه رفتاری کنید.

     اینکه بعد از هر مشکلی در زندگی، افراد بتوانند با برخورد درست و یک مدیریت صحیح، برای ادامه راه تصمیم بگیرند، هنر بسیار بزرگ و قابل تحسینی است. بسیاری از ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم در برخورد با مشکلاتمان چه کنیم. داوطلبی هم که یک آزمون دور از انتظار و نه چندان خوب را پشت سر گذاشته است و نمی‌داند که چگونه باید با شرایط کنار بیاید، از این گروه است؛ چه داوطلب پسری باشید که قرار است در صورت قبول نشدن در کنکور به سربازی بروید، و چه از جمله داوطلبانی باشید که خود را برای قبولی در رشته‌ای خوب آماده کرده و الان احتمال می‌دهید که اصلاً این هدف محقق نخواهد شد، و چه کمتر از انتظار اطرافیانتان کنکور داده‌اید، قبل از هر چیز باید بدانید که همیشه امواج و آشفتگی‌ها در سطح دریا اتفاق می‌افتد و در عمیق‌ترین بخش‌های دریا، آشفتگی، حتی در حد یک موج کوچک، وجود ندارد. وجود هر یک از ما هم مانند همین دریاست. ممکن است که آشفتگی‌ها و ناملایمات زندگی، ما را بیازارد، اما خداوند، توانی در درون انسان قرار داده است که وقتی در دریای وجودش به طور عمیق فرو رود و ابعاد یک مشکل و اثرات آن را بررسی کند، خواهد دید که بروز و ظهور هیچ چیز غیر ممکن نیست؛ حتی برخورد درست و اصولی با مشکلی که الان فکر می­کنید بسیار حاد است. به این صورت، آرامش را به دست خواهید آورد و به نقطه‌ای خواهید رسید که دیگر، هیچ آشفتگی و ناآرامی در آن راه نخواهد یافت. اکنون هر آنچه غیر ضرور است، می‌تواند بدون هیچ‌‌گونه درگیری و آشفتگی دور انداخته شود و شما با کمال تعجب می‌بینید که تغییر کرده‌اید و انجام هر کاری از شما ساخته است.

    امروزه، نقش مثبت‌اندیشی و داشتن افکار و امواج مثبت، کاملاً اثبات شده است. اگر فرد مثبت اندیشی نیستید، سعی کنید با جراحی ذهن و درونتان قدم اول را بردارید. آری ما در ابتدا نیازمند برداشتن بخش‌های مساله‌دار ذهنمان هستیم؛ بنابراین، در آغاز باید برای تحول افکار و باورهایمان بیندیشیم؛ زیرا احساسات ما از افکار ما ناشی می­شود؛ پس باید تلاش کنیم تا برای خود و افکار و اندیشه­هایمان ارزش قایل شویم و سعی کنیم آنچه از ذهنمان در خصوص آینده تحصیلی و شغلی و سایر مسایل زندگی­مان می‌تراود مثبت و زیبا باشد. اگر در حال حاضر خود را شماتت می‌کنید که چرا خوب درس نخوانده‌ یا چرا خوب برنامه‌ریزی نکرده و چرا برای بعضی از درس‌های اصلی وقت کمی گذاشته‌اید، و اینکه حتماً با این شرایط، آینده‌تان بسیار تیره و تار خواهد شد و هزاران فکر منفی دیگری که از ذهن برخی از داوطلبان می‌گذرد، مطمین باشید که آینده نیز برای شما مبهم خواهد شد.

  سعی کنید که گذشته را فراموش کنید و فقط از آن تجربه و درس بگیرید، و با تمام اشتباهاتی که کرده‌اید خود را ببخشید و دوست داشته باشید. احساس خوشبختی، مستلزم رسیدن به یک وضعیت مطلوب در زندگی نیست؛ چون خوشبختی یک وضعیت خاص نیست، بلکه احساسی خوشایند و درونی است، و اگر ما بتوانیم در همین شرایطی که هستیم به احساس خوشبختی و رضایت برسیم، با رسیدن به اهداف و محقق شدن آرزوهایمان، این احساس بیشتر و ماندگارتر از قبل خواهد بود؛پس نگران و ناراحت نباشید و بدانید که فرد خوشبختی هستید؛ چون هنوز فرصت زندگی، لذت بردن از لحظه‌ها و استفاده از توان خود، قابلیت‌ها و تجربه‌هایتان را برای دستیابی به آرزوهایتان دارید. وقتی این همه شرایط در اختیارتان هست، می‌توانید از هر سدی بگذرید و هر کاری را انجام دهید، و کنکور، یکی از کوچکترین آنهاست.

پیش به سوی بهتر شدن

ما در مسایلی که برایمان روی می‌دهد، نقش مستقیم و گاه غیرمستقیمی داریم؛ پس بهتر است، همان­گونه که در موفقیت­های زندگی­مان بیش از همه به خود و کارهایمان تاکید می­کنیم، در سایر موارد نیز نقش خود را در امور زندگی جست و جو کرده و بدون شماتت خود و فقط برای درس گرفتن از آن اقدام کنیم؛ مثلاً اگر از آزمون خود، آن گونه که می­خواستید، راضی نبودید، آسمان­ها و زمین را شماتت نکنید و با خود نگویید که سؤالات غیر اصولی بود، تدریس معلمم در درس ریاضی بد بود و ...، بلکه با خود بیندیشید که شما چه نقشی در بروز این مشکل داشتید. آیا نمی‌توانستید با تهیه جزوه از دوستان خود، تلاش بیشتر و مواردی مانند آن، بهتر باشید؟ وقتی به این جایگاه از شخصیت برسید و بهتر بودن را تجربه کنید، به راحتی خواهید توانست از پس مشکلات و موانع زندگی برآیید و موفق شوید. ممکن است که در ابتدا انجام این کار سخت باشد؛ زیرا تغییر در زندگی و رفتارهای شخصیتی، ممکن است به آسانی صورت نگیرد، ولی کافی است که قدم اول برداشته شود و شما به لزوم تغییر پی ببرید. با گذشت زمان و ظهور اولین اثرات مطلوب ایجاد شده، این تغییر تقویت خواهد شد و نشان خواهد داد که شما تا چه اندازه به این تغییر نیازمند بوده­اید. باور کنید که آن وقت، دیگر مساله کنکور و مواردی از این قبیل به حدی برایتان پیش پا افتاده و راحت خواهد شد که شما حتی پیش از این، تصورش را هم نمی‌کردید. مثبت فکر کنید و مثبت عمل کنید. شاید کنکور امسال که آن را به خوبی نگذرانده­اید، برای شما نقطه عطفی در موفقیت‌های بعدی­تان باشد؛ پس بدون ناراحتی و گله کردن از زمین و زمان، دوباره با فکر و درایتی درست، در مسیر موفقیت حرکت کنید. همه چیز برای شروعی بهتر مهیاست و ما نیازمند تغییرات وسیعی در همه ابعاد هستیم، اما این تغییرات را باید ابتدا از درون خود شروع کنیم. تغییرات مناسب درونی، شرایط را برای تغییرات بیرونی نیز مهیا می‌کند؛ پس بیاییم گام اول را محکم برداریم و قدم در راه موفقیت بگذاریم.جالب است بدانید وقت‌هایی انسان از شدت درماندگی، دلش می­خواهد گریه کند یا احساس می­کند که در این دنیا تک و تنها افتاده است و حوصله­اش از چیزی که تا به حال بوده سر می­رود، بهترین زمان برای شروعی تازه است.

     حتی زمانی که احساس می­کنید هیچ کاری از دستتان برنمی‌آید، به دقت فکر کنید؛ مطمیناً یک راه پیدا می‌کنید که به شما کمک کند؛ خوب همین امر هم جای خوشحالی دارد؛ حال چگونه می توانید آن را به کار بندید و ارتقا دهید؟ با مطرح کردن این سؤال، خودتان را از دایره منفی گرایی‌هایی نظیر «واقعاً ناامید کننده است» نجات داده‌اید و می‌توانید روی نکات مثبت تمرکز کنید. درست است که از آزمون خود راضی نیستید، اما، با آنچه در بالا به آن اشاره شد، این زمان، یکی از فرصت‌های مناسب برای پیدا کردن روش‌های موفقیت است؛ یعنی می‌توانید متوجه شوید که بار دیگر از فرصت‌های خود چطور می­خواهید استفاده کنید. آیا می­خواهید هر طور که شده و در هر رشته و دانشگاهی که میسر شد، امسال مشغول به تحصیل شوید؟ آیا می‌خواهید با یک برنامه ریزی بهتر و تلاش بیشتر، بار دیگر در آزمون سراسری شرکت کنید؟ آیا می­خواهید به سراغ یک حرفه و فن مناسب و مورد علاقه خودتان بروید و موفقیت خود را در این مسیر پی­گیری کنید یا اینکه به سربازی رفته و با توجه به شرایطی که بعداً خواهید داشت، تصمیم بگیرید؟ همین که شما خود را مهیای گرفتن یک تصمیم مناسب و سنجیده بکنید، گام اول بهتر شدن و موفقیت است؛ پس بی‌درنگ، اولین قدم موفقیت را بردارید؛ به این طریق، خودتان راهی را پیدا کرده‌اید که شما را به نتیجه می‌رساند؛ در این میان، فرایند تمرکز روی پیشرفت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

برای اینکه در این شرایط، انرژی خود را بالا برده و محکم قدم در راه بگذارید، به موفقیت‌های قبلی خود فکر کنید. گرچه ممکن است این موفقیت‌ها الان از نظر شما کوچک باشد، اما به یاد بیاورید که در آن شرایط چگونه توانسته‌اید کار بزرگی را انجام دهید. با یادآوری این موفقیت‌ها، به خودتان تاکید کنید که باز هم می‌توانید به موفقیت‌های بزرگتری دست یابید. برای انجام این کار، هدف اصلی­تان را در ذهن خود تجسم کنید؛ اینکه نتیجه‌ مورد علاقه‌تان چیست و آن هدف اصلی که در زندگی دارید کدام است؟ این موضوع خیلی مهم است که بدانید آن هدف اصلی کدام است؛ زیرا کنکور یک وسیله برای رسیدن به آن هدف مهم است. ضمناً بررسی کنید که آیا راه‌های دیگری برای رسیدن به آن هدف مهم وجود دارد یا نه؛ مثلاً شما در نظر دارید که با قبولی در رشته پزشکی، علاوه بر ارتقای جایگاه اجتماعی خود، به مردم خدمت کنید و فرد برجسته‌ای در جامعه باشید. آیا نمی‌توانید به این هدف با تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی جامه عمل بپوشانید؟سعی کنید تا آنجایی که می‌توانید، از پرسیدن سؤال «چرا چنین اتفاقی افتاد؟»پرهیز کنید؛ زیرا پرسیدن این سؤال، شما را در گذشته نگه می‌دارد و جلوی پیشرفتتان را می‌گیرد. پاسخ این سؤال هیچ‌گونه راه حلی برای برطرف ساختن مشکلتان، به شما معرفی نمی‌کند. چیزی که باید به آن توجه داشته باشید این دو سؤال و پیدا کردن جواب آنهاست: 1- این بار انتظار دارید که چه اتفاق متفاوتی روی دهد؟ 2- برای رسیدن به آن نقطه، چه کاری باید انجام دهید؟

خودتان را ارزیابی کنید

وقتی تصمیم گرفتید که بهتر باشید، باید قدم بعدی را برای بهتر بودن بردارید و آن گام هم این است که ارزیابی درست و اصولی از خودتان داشته باشید که از جانبداری و تعصب دور باشد. در ابتدا، و برای اینکه به خودتان روحیه و امید بدهید، دنبال نقاط مثبت خود باشید. این نقاط مثبت را بنویسید و پیوسته به خاطر بیاورید. تاکید روی نقاط مثبت باعث خواهد شد تا شما روحیه بهتری برای ادامه انجام کار داشته باشید و موفق­تر شوید؛ مثلاً با خود بگویید که شما انسان کوشایی هستید، در درس عربی و شیمی وضعیت خوبی دارید و ....

     در گام بعدی ارزیابی، به سراغ موارد ضعف خود بروید؛ البته نه اینکه جست و جوی این موارد ضعف باعث شود تا شما از خود و عملکردتان ناامید شوید، بلکه موارد یاد شده باید باعث شود تا شما راهی به سوی بهتر شدن و پیشرفت بردارید. یک دلیل عدم پیشرفت، می‌تواند ضعف ما در پیش‌نیازهای درسی باشد. آمادگی‌های روانی (انگیزه‌ها) نقش فوق‌العاده‌ای در  بهبود عملکردها و مستحکم شدن اهداف ما دارد؛ با این همه، در بیشتر موارد و از جمله در کنکور، کمتر مورد توجه داوطلبان قرار می‌گیرد. در هر شرایط که آزمون را گذرانده­اید، این آمادگی روحی خود شماست که می‌تواند شما را به سوی اهدافتان سوق دهد یا از آن بازدارد. بعضی ازدانش‌آموزان در مورد انگیزه‌ها و توانمندی‌های خود، دچار اغراق و خودفریبی می‌شوند. متاسفانه گاه حتی مشاوران نیز متوجه نوع مشکل این گروه از دانش‌آموزان نمی‌شوند. همان‌گونه که کافی نبودن انگیزه مشکل‌ساز است، بزرگ‌نمایی در این باره هم موجب پوشیده ‌ماندن واقعیت‌ها می‌شود. بسیاری از داوطلبانی که بعد از آزمون سراسری از نتیجه آن ناراحت و ناراضی می‌شوند، از کسانی هستند که یا خود را بسیار دست کم گرفته­اند یا اینکه انتظار بیش از حدی از توانمندی‌های خود دارند.

    اگر می‌خواهید به عنوان یک داوطلبی که از آزمون امسال خود ناراضی هستید، کنکور دهید یا به شیوه‌های دیگری اهداف خود را دنبال کنید، بار دیگر با فکر، تصمیم و جدیت قدم در راه بگذارید و ملاک‌های پیشرفت خود را به خوبی تعیین کنید. دانش‌آموزان در مورد پیشرفت یا عدم پیشرفت خود، یک احساس کلی و مبهم دارند؛ در حالی که پیشرفت باید ملاک مشخصی داشته ‌باشد. با تعیین ملاک‌های مشخص، کنترل روند پیشرفت خود را تسهیل کنید. توصیه می‌شود که ملاک‌های ارزیابی پیشرفت خود را به صورت کلی درنظر بگیرید؛ مثلاً اگر تصمیم گرفتید که پس از مدتی، بار دیگر برای آمادگی در کنکور اقدام کنید، به این نکته به عنوان ملاک پیشرفت دقت کنید که هر ماه نسبت به ماه قبل، به چه میزان به کیفیت و کمیت مطالعه خود اضافه کرده­اید، و یا در موضوعات و مباحث مختلف درسی، چقدر سطح یادگیری­تان بالاتر رفته است، و یا اگر قرار است در مسیر دیگری برای تحقق اهدافتان اقدام کنید، مثلاً به یک حرفه و شغل بپردازید، میزان مهارت یا پس‌انداز خود و ارتقای شغلی‌تان را در ماه‌های مختلف ملاک قرار دهید. آن وقت متوجه خواهید شد که شما هم می‌توانید به خوبی در مسیر اهداف و آرزوهایتان و برای تحقق آنها قدم در راه بگذارید.

روی راه حل­ها تمرکز کنید

ما وقتی دچار مشکل یا مانعی در زندگی می­شویم، وقت زیادی را صرف نگرانی‌های خود می‌کنیم. نگرانی، یکی از بدترین راه‌های اتلاف انرژی است و اجازه نمی‌دهد که ما رو به جلو حرکت کنیم. تنها کاری که باید انجام دهیم این است که اهل عمل باشیم. زمانی که دوباره توانستیم به سمت جلو حرکت کنیم، آن وقت متوجه می‌شویم که دیگر دلیلی برای نگرانی‌هایمان وجود ندارد. یکی از کارهایی که برای بهتر بودن باید انجام دهید این است که پس از در نظر گرفتن اهدافتان و حل مشکلات مسیر، روی راه حل­هایتان تمرکز کنید و ببینید که چه چیزی در زندگی‌تان اولویت دارد و ابتدا همان را انجام دهید. هر کاری که  انجام آ‌ن، وقت و هزینه و انرژی شما را تلف ‌کند و هیچ حاصلی برایتان در بر نداشته باشد، باید از برنامه زندگی‌تان حذف شود. همیشه چند حق انتخاب متفاوت وجود دارد؛ فقط کافی است که روی راه‌های مختلف تمرکز کرده و آنها را در ذهنتان تجسم کنید؛ به عنوان مثال، به خودتان بگویید که باید سه راه حل مختلف برای فایق آمدن بر مشکل فعلی‌تان پیدا کنید. تنها دانستن این مطلب که راه حل‌های متفاوتی پیشِ رویتان قرار دارند به شما کمک می‌کند که احساس بهتری پیدا کنید. طبق لیستی که تهیه کرده‌اید، انتخاب‌های متفاوتی انجام دهید و کار خود را از روی برنامه دنبال کنید. اگر اهداف از پیش تعیین شده­ای داشته و مسیر مناسبی را برای خود انتخاب کرده‌ باشید، گذر از موانع کوچک، شما را خسته و ناراحت نخواهد کرد؛ همان طور که توماس ادیسون گفته ‌است: «بسیاری از افراد شکست خورده، کسانی هستند که متوجه نبوده‌اند تا چه اندازه به اهداف خود نزدیک شده‌اند!»

مثبت بیندیشید و مثبت تجسم کنید

بهتر است بیشتر از آن وقتی را که می‌خواهید صرف نگرانی و ترس و منفی بافی کنید، صرف مثبت‌اندیشی کنید. بزرگترین قهرمانان ورزشی جهان، خودشان را در حالی تجسم می‌کنند که بدون هیچ گونه عیب و نقصی، مسابقات مختلف را به نفع خود به پایان می‌رسانند. هیچ جایگاهی برای شکست در ذهن این افراد وجود ندارد. این درست همان چیزی است که شما هم باید به آن برسید. خودتان را تصور کنید که به اهداف و آرزوهایتان رسیده‌اید؛ چه احساسی دارید؟ چه می‌گویید؟ روی انجام این کار وقت بگذارید. این امر به شما امید می‌دهد تا راهتان را ادامه دهید.

     معمولاً موارد مختلف، به آن اندازه‌ای که آنها را در ابتدای کار می‌بینید، بد نیستند. گاهی اوقات، تصورات ما از مسایل مختلف، بدتر از آن چیزی که هستند به نظر می‌رسند؛ تنها به این دلیل که ما خودمان خسته هستیم و از نظر ذهنی آمادگی نداریم؛ مثلاً در مورد همین کنکوری که گذرانده‌اید، ما با داوطلبان بسیاری برخورد 
می­کنیم که قبل از اعلام نتایج اولیه و آگاهی از رتبه و شرایط خود در میان داوطلبان و بدون اطلاع از وضعیت پذیرش دانشگاه‌ها یا رشته‌های جدید، ناامیدی و آه و ناله را شروع کرده‌اند. کمی استراحت و نگه داشتن حس خوش­بینی، می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. این گونه احساس‌ها به سرعت از میان می‌روند و شما مجدداً به حالت عادی باز می‌گردید. یک ذهن باز، خیلی راحت‌تر می‌تواند راه حل‌های متفاوتی را پیدا کند و آنها را به کار ببندد تا یک ذهن کسل و خسته. یک ذهن بسته نمی‌تواند راه حل‌های ممکن را بررسی کند و آنها را تشخیص دهد؛ بنابراین، خوشبین و مثبت باقی بمانید. به هر حال باید همچنان بدانید که گزینه‌های مختلف چه چیزهایی هستند و طبق برنامه هر یک را امتحان کنید. هدف شما این است که راه حل مناسبی را انتخاب کنید؛ پس تمام حواس خود را روی آن متمرکز کنید، و سپس عکس‌العمل مناسبی نشان دهید.

    با تمام آنچه که در این مقاله به آن اشاره شد و راه حل‌هایی که ارایه کردیم، اکنون این نوبت شماست که به عنوان یک داوطلب خوب، متوسط یا ضعیف آزمون سراسری سال جاری، که به هر دلیلی از نتیجه خود ناراضی است، صادقانه با خود کنار بیایید و از خود بپرسید که از اکنون می خواهید با لحظه‌هایی که منتظر ناراحتی، ناامیدی و ندامت شما نمی‌مانند چه کنید. در هر تصمیمی که می­گیرید، قبل از هر چیز باید به شرایط فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی خود توجه داشته باشید. اگر می­خواهید دوباره برای کنکور آماده شوید به این نکات توجه کنید که آیا اصلاً شرایط فردی و اجتماعی شما مثل سربازی و ... می‌تواند این فرصت را در اختیار شما گذارد یا نه، و آیا رفتن به سربازی برای شما بهتر است یا انتخاب رشته‌ای که با وجود صرف هزینه و وقت قابل ملاحظه، آینده شغلی خوبی ندارد همچنین شما داوطلب خانم، باید به این نکته توجه داشته باشید که در صورت یک سال پشت کنکور ماندن، آیا موقعیت‌های اجتماعی و فردی خود را از دست نمی‌دهید و آیا حتماً کنکور، تنها راه رسیدن شما به موفقیت است.

     وقتی طبق موارد بالا، به همه سؤالاتی که برای خود و خانواده‌تان پیش آمد، به خوبی و با بررسی تمام زوایا پاسخ دادید، هر تصمیمی که گرفتید این بار محکم تر قدم در راه بگذارید و با جرات و اعتماد به نفس مثال زدنی، با خود بگویید که گذشته‌ها گذشته است و باید گذشته را فراموش کنید و فقط با درس گرفتن و کسب تجربه از آن برای ساختن آینده­ای بهتر، رو به سوی پیشرفت و لحظه‌هایی بهتر، قدم بردارید. باز هم تکرار 
می­کنیم که یادتان باشد لحظه‌های زیبای زندگی منتظر ما نمی‌مانند؛ پس بهتر است که هرچه سریع­تر برای بهتر شدن، کسب موقعیت بهتر، و رسیدن به اهداف و آمال خودتان، بدون ناامیدی و غصه، و فقط با لبخند، توکل به خدا، قدرت و امید، آماده حرکت شوید و از هیچ چیز نهراسید؛ زیرا خدا با شماست و اراده‌ای که تصمیم گرفته است زندگی بهتری را برایتان رقم بزند، با شماست؛ پس بخند و شاد باش. 

آیا از علایق تحصیلی خود آگاهید؟

آیا از علایق تحصیلی خود آگاهید؟

بعد  از برگزاری آزمون سراسری سال 98  اکثر داوطلبان شرکت کننده در این آزمون، در انتظار اعلام نتایج اولیه آن که در اواسط مرداد ماه اعلام می‌شود به سر می‌برند. با توجه به شرایط زمانی و فرصت‌های باقی‌مانده تا اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری سال 1398 و مهلتی که پس از آن از سوی سازمان سنجش به داوطلبان واجد شرایط برای انتخاب رشته‌های تحصیلی در گروه‌های آزمایشی پنجگانه این آزمون داده می‌شود، بر آن شدیم که ستون «یادداشت هفته» شماره‌های پیشِ رو تا زمان اعلام نتایج اولیه و مهلت انتخاب رشته را به موضوعاتی در ارتباط با آشنایی با علایق تحصیلی خود، آشنایی با استعدادها و توانایی‌های خود، آشنایی با «دانشگاه» و «آموزش عالی» و هدف از ورود در آن، و آشنایی با رشته‌های تحصیلی اختصاص داده و در فرصت‌های بعدی که مقارن مهلت انتخاب رشته خواهد بود، راجع به تکمیل فرم انتخاب رشته‌های تحصیلی که به صورت اینترنتی است با شما در این ستون سخن بگوییم.

شناخت علایق تحصیلی

اجازه بدهید که در همین ابتدای بحث و طرح موضوع، گفتارمان را با حدیثی مشهور از یکی از معصومان (ع) که چندان بی‌ارتباط با عنوان «یادداشت» ما در این شماره نشریه نیست آغاز کرده و سخنمان را بدان متبرک نماییم. از معصوم (ع) روایت شده است: «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» (هر کس خود را شناخت، تحقیقاً خدای خویش را شناخته است). این حدیث و ده‌ها و بلکه صدها حدیث شریف از این دست، که در اهمیت شناخت از خود و خودشناسی آمده است، تنها به کار سامان دادن آخرت انسان‌ها نمی‌آید، و از آنجایی که خداوند عالمیان، حکیم است و هیچ عمل او نمی‌تواند بدون حکمت باشد، انسان را نیز بنا بر حکمت بالغه خویش، که در آفرینش تمام موجودات اعم از جمادات و نباتات و جانداران از جمله انسان جاری است، در بردارنده مجموعه‌ای از استعدادهای بی‌کران خود، که از یک انسان به انسان دیگر متفاوت است، آفریده است که می‌تواند در چگونگی مواجه شدن آدمیان با امور دنیوی‌شان و حل مسایل آنها بسیار اثربخش باشد.

با این مقدمه کوتاه، می‌خواهیم عنوان کنیم که نخستین گام در انتخاب رشته تحصیلی برای هر فرد، شناخت و آگاهی فرد از خود و علایق تحصیلی واقعی خویش است؛ البته در همین جا باید متذکر شویم که این شناخت و آگاهی فرد از خود، تنها به علایق تحصیلی او برنمی‌گردد؛ بلکه از آنجایی که آدمی با توجه به ادراکات حسّی و عقلی خود در مواجهه با هر چیز که برای ادامه زندگی‌اش لازم می‌آید، دست به انتخاب می‌زند، ناگزیر از درک این شناخت، آگاهی و آشنایی با علایق خود در تمام امور مربوط به زندگی فردی‌اش می‌باشد؛ منتها در انجام برخی از امور مانند: انتخاب رشته تحصیلی، انتخاب همسر و شریک زندگی، انتخاب دوستان مناسب و ... نوعاً این «شناخت»ها و «آگاهی» ها رنگ و بویی دیگر می‌یابند و در مقایسه با آگاهی و شناختی که انسان از علایقش راجع به غذاها، میوه‌ها، تفریحات و ... دارد، از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار می‌شوند؛ زیرا در آگاهی و شناختی که او می‌خواهد راجع به انتخاب رشته تحصیلی یا دوستان یا همسر و شریک مناسب برای زندگی مشترک پیدا کند، هر چه درجه این آشنایی، شناخت و آگاهی راجع به گزینش بهترین گزینه‌ها در موارد پیشگفته، بیشتر و عمیق‌تر باشد، آدمی از موفقیت مطلوب‌تری در زندگی آینده‌اش برخوردار شده و در چنین مواردی، کمتر دچار شکست‌های احتمالی خواهد شد.

به همین خاطر، بهتر آن است که هر داوطلب آزمون سراسری، در این روزهای باقی‌مانده تا زمان اعلام نتایج اولیه و مهلت انتخاب رشته آزمون سراسری امسال، با دوری از هر گونه هیجان (که نوعاً لازمه سنین جوانی است) و همین‌طور مشورت با افراد مطلع و کارآزموده، در خلوتی که برای خود فراهم می‌سازد، به درون خود رجوع کند و با آگاهی و شناختی که از علایق قلبی خویش دارد و همچنین شناخت استعدادهای درونی که در وجود او چون گنجی پنهان نهفته است، به جست و جوی علایق درونی خود نسبت به مجموعه‌ای از رشته‌های دانشگاهی، که مطلوب نظر اوست، بپردازد. مطمیناً پیش از آشنایی داوطلب با رشته‌های مختلف تحصیلی و پرداختن وی به این موضوع که کدام یک از این رشته‌ها زودتر او را به جریان یک زندگی بی‌دغدغه متصل می‌سازند، و همین‌طور پیش از آشنایی وی با استعدادها و توانایی‌های خود، که بحث ما در ستون «یادداشت هفته» شماره بعد خواهد بود، پرداختن عمیق به علایق تحصیلی از سوی داوطلب، می‌تواند او را در آشنایی با مراحل بعد یاری نماید.

گام دوم

این مرحله، یعنی آگاهی داوطلب از استعداد‌ها و توانایی‌های خود، که دومین گام در مسیر انتخاب رشته صحیح محسوب می‌شود، با بحث قبلی ما (شناخت علایق تحصیلی) و بحث‌هایی که در زمینه انتخاب رشته در شماره‌های آینده با شما در میان خواهیم گذاشت، به صورت زنجیروار مرتبط است و باید کلیت آنها را در هنگام انتخاب رشته مدّنظر قرار داد و اعمال کرد.

در تعریف این مرحله باید یادآور شویم که آگاهی از استعدادها و توانایی‌های خویش، از مهم‌ترین بخش‌های فراهم آوردن امکان انتخاب رشته صحیح است. اهمیت بیشتر این مرحله، در مقایسه با مراحل دیگر، از آنجا آشکار می‌شود که بدانیم این استعدادها و توانایی‌های فردی، از یک فرد به فرد دیگر (حتی میان افراد یک خانواده) متفاوت و گاه در تقابل با یکدیگر است؛ مثلاً  هر یک از ما ممکن است با افراد دو قلویی روبرو باشیم که به رغم همسانی‌ها و شباهت‌های ظاهری و داشتن سن و سال یکسان، از استعدادهای درونی و توانایی‌های متفاوتی برخوردار باشند؛ به عنوان مثال، یکی از آنها به انجام فعالیت‌های ورزشی علاقه بسیاری داشته باشد و دیگری اصلاً اهل ورزش کردن نبوده و در خود میلی به انجام حرکات ورزشی نبیند؛ یا آنکه یکی از این دو فردی که با یکدیگر به طور همراه و همزمان به دنیا آمده‌اند، به فراگیری دانش‌هایی چون: ریاضیات، فیزیک، منطق، فلسفه و علومی از این دست که نیاز به اندیشیدن، محاسبات پیچیده و استدلال دارد، متمایل بوده و استعداد یادگیری آنها را داشته باشد، و دیگری اصلاً به یادگیری این علوم متمایل نبوده و استعدادی در این زمینه نداشته باشد، و بالعکس، فردی عاطفی ‌باشد و به مباحثی چون شعر و ادبیات و عرفان و امور هنری علاقه‌مند بوده و در تسلط بر این گونه علوم، مستعد باشد و ...

هم‌اکنون چندین مثال دیگر مانند مثال پیشگفته می‌تواند در ذهن شما جاری شود که بیانگر تفاوت‌های فردی اشخاص از لحاظ داشتن استعدادها و توانایی‌های مختلف است؛ بنابراین، هنگام انتخاب رشته‌های تحصیلی باید به این موضوع عنایت داشت و در کنار شناختی که در مورد علایقمان به رشته‌های تحصیلی حاصل می‌کنیم، باید به این نکته نیز توجه کافی داشته باشیم و در این مورد، اصطلاحاً یک نسخه را برای همه تجویز نکنیم.

از آنجایی که انتخاب رشته، انتخاب مسیر زندگی آینده است، باید این نکته را به تمام داوطلبان ورود به آموزش عالی یادآوری کرد که استعداد افراد در انجام کاری، الزاماً به معنای توانایی آنها در انجام آن کار معیّن نیست و نمی‌توان تنها به خاطر داشتن استعداد در یک رشته تحصیلی، آن رشته را انتخاب کرد؛ زیرا توانایی‌های شغلی، مساله‌ای فراتر از استعداد شخصی افراد است و توانِ لازمی که برای موفق بودن در یک شغل خاص لازم است، در هر کس وجود ندارد.

یک مثال کاملاً عینی می‌تواند به شناخت نقش استعدادها و توانایی‌های فردی در انتخاب رشته تحصیلی کمک کرده و ما را در این زمینه یاری نماید: فرض کنید یک داوطلب دختر، که در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی شرکت کرده است، با اعلام نتایج اولیه این آزمون به رتبه خوبی دست یابد، و با اطمینان از اینکه در یکی از رشته‌های مهندسی پذیرفته می‌شود، دست به انتخاب چنین رشته‌هایی بزند. حالا وی با بررسی علایق و استعداد خود در میان همین رشته‌های مهندسی، متوجه علاقه زیاد خود به رشته مهندسی معدن می‌شود؛ آن چنان که ترجیح می‌دهد تنها این رشته را در تمام دانشگاه‌های کشور که رشته یاد شده در آنها ارایه می­شود، انتخاب نماید. با توجه به آنکه فرد مورد نظر ما، به احتمال بسیار، در یکی از انتخاب‌های خود پذیرفته می‌شود، باید بررسی کرد که آیا این داوطلب دختر پس از قبولی در رشته مهندسی معدن، توانایی گذراندن واحدهای عملی رشته یاد شده را دارد یا نه، و اصلاً به فرض گذراندن واحدهای عملی این رشته، پس از فراغت از تحصیل، آیا این داوطلب می‌تواند به صورت طاقت فرسا و بی‌تناسب با فیزیولوژی جسمانی خویش، که یک زن است، به طور شبانه‌روزی در معادن مشغول به کار شود. به طور حتم، حتی در صورت توانایی علمی و فنی چنین شخصی، مسلم است که تحصیل در این رشته‌ خاص و سایر رشته‌های مشابه، که دارای واحدهای عملی و کارگاهی سنگین برای داوطلبان دختر است، و اشتغال در مشاغل مرتبط با آن رشته پس از دانش‌آموختگی، جز فرسایش جسمانی و روحی این داوطلب، که در آینده نزدیک، همسر یک فرد و مادر یک خانواده خواهد بود، ثمری نخواهد داشت، و اگر چیزی مانند ارتقاء شغلی نیز نصیب او شود، به طور قطع، در ازای از دست رفتن آرامش روانی و جسمانی وی، بسیار ناچیز خواهد بود.

مثال پیشگفته و ده‌ها مثال دیگر مانند آن، بیانگر محدودیت‌های ما در داشتن تمام استعدادها و توانایی‌های فردی است که از فردی به فرد دیگر و از یک جنس به جنس دیگر، کاملاً متفاوت است، و این افراد هستند که باید با شناخت این استعدادها و توانایی‌ها در خود به کشف آنها همت گمارند و آن استعدادها و توانایی‌ها را از مرحله «قوّه» به «فعل» درآورند و در جهت «بروز» و «ظهور» آنها تلاش و کوشش نمایند.

با توجه به آنچه در سطور پیشین آمده است، نتیجه می‌گیریم که یک داوطلب باید، پس از شناخت علایق تحصیلی خود، به درک توانایی‌ها و استعدادهای نهفته در وجود خویش نایل آید و از آنها آگاهی یابد و با توجه به این موارد و سایر مواردی که پس از این، در شماره‌های بعدی یادآور خواهیم شد، دست به انتخاب رشته تحصیلی صحیح بزند.

 

سخنی پیرامون آزمون‌های آزمایشی تابستانه:

سخنی پیرامون آزمون‌های آزمایشی تابستانه:

به یاری خدا و براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، آزمون‌های آزمایشی سنجش تابستانه با رویکرد توجه به وجود برنامۀ آموزشی منظم و کاربردی در سه پایه پیش‌دانشگاهی، دوازدهم و یازدهم با نگاه حداکثری داوطلبان در سال تحصیلی 99-1398 برگزار خواهد شد.

هدف از آزمون‌های تابستانه مرور و محک زدن کلیه دروس پایه دهم برای داوطلبان پایه‌های تحصیلی یازدهم و دوازدهم، همچنین دروس پایه‌های اول، دوم و سوم آموزش متوسطه برای داوطلبان پیش دانشگاهی می‌باشد.

با توجه به اهمیت دروس پایۀ دهم در ارتباط با مفاهیم مطرح شده در کتب درسی یازدهم و دوازدهم و با هدف ایجاد درک مناسب در پیوستگی مطالب هر سه پایه، آزمون‌های تابستانه با رویکردی منطبق بر اصول صحیح برنامه‌ریزی درسی و با توجه به نیاز داوطلبان کنکور سراسری به کسب تسلط عمیق بر مفاهیم اساسی در شروع سال تحصیلی دوازدهم، صرفاً به مرور و تمرکز بر مطالب درسی پایۀ دهم می‌پردازد.

شایان ذکر است که براساس بررسی‌های صورت گرفته و همچنین استفاده از نظرات مشاوران محترم دبیرستان‌ها و مراکز آموزشی، فراگیری کامل پایه دهم در تابستان باعث عملکرد بهتر دانش‌آموزان و داوطلبان در دوران مطالعه و تثبیت دروس پایه‌های یازدهم و دوازدهم خواهد شد.

گفتنی است در ادامة روند برگزاری آزمون‌های آزمایشی سنجش، سیاست برنامه‌ریزی آزمون‌های مرحله‌ای نیز بر اساس مطالعۀ همزمان کلیه مقاطع با نگاه به مرور پایه دهم و تمرکز بر پایه‌های یازدهم و دوازدهم شکل گرفته است.

بودجه بندی آزمون های تابستانه یازدهم

دریافت

بودجه بندی آزمون های تابستانه دوازدهم

دریافت

بودجه بندی آزمون های تابستانه پیشدانشگاهی

دریافت

 سازمان سنجش آموزش کشور

نحوه تراز نمرات در آزمون‌ سراسری‌ سال 1398

 پیرو اطلاعیه مورخ 98/04/02 بدین‌وسیله‌ به ‌اطلاع‌ کلیه‌ داوطلبان‌ شرکت‌ کننده در آزمون‌ سراسری‌ سال 1398 که در جلسه آزمون حاضر بوده و مشمول اعمال سوابق تحصیلی دیپلم هستند، می‌رساند، سوابق تحصیلی آنها از تاریخ 98/04/20 برای مشاهده بر روی سایت این سازمان قرار می‌گیرد. لذا داوطلبان لازم است در صورت مشاهده هرگونه مغایرت در سوابق تحصیلی، حداکثر تا تاریخ 98/04/23 برای پیگیری و اصلاح مغایرت به مناطق آموزش و پرورش محل تحصیل خود مراجعه نمایند.

افراد مشمول اعمال سوابق تحصیلی شامل دو دسته به شرح ذیل می‌باشند:

1- داوطلبان نظام سالی واحدی و ترمی واحدی که فارغ‌التحصیل دیپلم سال 1384 به بعد و پیش‌دانشگاهی فارغ‌التحصیل سال 1391 به بعد می‌باشند.

2- داوطلبان نظام آموزشی جدید (نظام 3-3-6) که دیپلم خود را در خرداد ماه سال 1398 اخذ نموده‌اند.

ضمناً درخصوص نحوه تراز نمرات خام آزمون سراسری و همچنین نمرات مربوط به دروس سوابق تحصیلی به اطلاع داوطلبان می‌رساند همانطوریکه در اطلاعیه‌های قبلی این سازمان اطلاع‌رسانی گردید، آزمون سراسری سال 1398 در قالب دو مجموعه سؤال به شرح ذیل تهیه شده بود:  

• یک آزمون (یک مجموعه سؤال) برای دانش‌آموزان نظام‌ قدیم

• یک آزمون (یک مجموعه سؤال) برای دانش‌آموزان نظام‌ جدید (3-3-6)

• ضمناً از مباحث مشترک دو نظام آموزشی قدیم و جدید (3-3-6)، سؤال یکسان طرح شده بود.

مطابق سنوات اخیر، ابتدا نمرات خام (حقیقی) داوطلبان در هر درس امتحانی از تفاضل سه برابر تعداد پاسخ‌های صحیح و تعداد پاسخ‌های غلط، تقسیم بر سه برابر تعداد سؤالات، محاسبه می شود. سپس برای محاسبه نمره‌کل، از آنجا که سختی و آسانی درس‌ها متفاوت است، در هر یک از گروه‌های آزمایشی نمرات هر درس بصورت جداگانه تراز می شود، در این رابطه توجه به نکات ذیل ضروری است:

1- هرچند دو مجموعه سؤال برای دو نظام آموزشی طراحی‌شده است و ممکن است نوع سؤالات در دو نظام متفاوت باشد، اما سؤالات طوری طراحی شده است که سطح دشواری یکسانی دارند به ویژه اینکه از مباحث مشترک دو نظام آموزشی قدیم و جدید (3-3-6)، سؤال یکسان طرح شده است. لذا تراز نمرات خام آزمون، به‌صورت کلی در هر درس و گروه با هم محاسبه خواهد شد و نمرات هر نظام به‌صورت جداگانه تراز نمی‌شود. 

2- تراز نمرات با استفاده از روش‌های آماری انجام می‌شود. برای تعیین نمره تراز، تمامی نمرات خام داوطلبان حاضر در جلسه در هر گروه آزمایشی و هر درس مورد نیاز است. بنابراین، یافتن نمره تراز دروس (اعم از دروس عمومی و اختصاصی) توسط داوطلب یا هیچ فرد یا مؤسسه‌ای جز سازمان سنجش آموزش کشور که اطلاعات کل شرکت کنندگان را در اختیار دارد امکان‌پذیر نیست.

3- نمرات هر یک از دروس سوابق تحصیلی (نمرات دروسی که امتحانات آن‌ها به صورت نهایی، سراسری و کشوری برگزار شده است) که از وزارت آموزش و پرورش اخذ می‌شود به تفکیک نظام آموزشی، سال اخذ مدرک، نوع دیپلم، نوع پیش‌دانشگاهی (برای دارندگان مدرک پیش‌دانشگاهی مشمول اعمال سوابق تحصیلی) با استفاده از روش‌های آماری به صورت مجزا تراز می‌شود.

4- گزینش به صورت رقابتی بر اساس نمره‌کل‌نهایی در زیرگروه مربوطه (حاصل از نمره کل آزمون و تأثیر مثبت نمره‌کل سوابق تحصیلی که خود آن‌ها حسب مورد میانگین وزنی تراز نمرات خام آزمون یا دروس سوابق تحصیلی هستند) و سایر شرایط و ضوابط آزمون سراسری انجام می‌شود و ظرفیت مجزا برای داوطلبان نظام سالی واحدی، ترمی واحدی، نظام قدیم و یا نظام جدید 3-3-6 تخصیص داده نمی‌شود.

5- نمرات تراز و رتبه‌های تمامی آزمون‌های آزمایشی مؤسسات کنکور به دلیل آن‌ که جامعه شرکت‌کنندگان آن محدود بوده، همه داوطلبان آزمون سراسری در آن‌ها شرکت نمی‌کنند و روش‌های نمره‌کل‌سازی و تراز این آزمون‌ها متفاوت با آزمون‌سراسری است، قابل مقایسه با نمرات تراز و رتبه‌های آزمون سراسری نیست. اگر این مؤسسات تراز  نمرات را به‌صورت مجزا برای هر یک از نظام‌ها انجام داده باشند، روش و به دنبال آن نتایج آن، کاملا متفاوت با روشی است که در آزمون سراسری سال 1398 اعمال خواهد شد. 

6- نمرات تراز هر درس آزمون سراسری هر سال با سنوات دیگر متفاوت است. زیرا نمرات تراز متاثر از وضعیت پاسخگویی تمام داوطلبان به سوالات همان درس در همان سال است. 

7- با توجه به تفاوت نمرات هر سال و همچنین تاثیر مثبت سوابق تحصیلی، تخمین رتبه، صرفاً براساس نمرات خام دروس سنوات قبل و بدون توجه به نمرات دروس سوابق تحصیلی، اعتبار نداشته و با رتبه‌های واقعی داوطلبان که حاصل از وضعیت واقعی کل جامعه داوطلبان شرکت کننده در آزمون سراسری سال 1398 است تفاوت معنی‌داری دارد. 

8- معیار گزینش علمی در رشته های صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی (کدرشته‌محل‌ های بی‌آزمون)، معدل کتبی دیپلم می باشد.

 

روابط عمومی سازمان سنجش آموزش کشور

لینک کنترل سوابق تحصیلی

پس از کنکور؛ فصلی دیگر از زندگی

با برگزاری آزمون سراسری سال 1398و رقابت علمی تنگاتنگ صدها هزار داوطلب در بزرگترین و مهم‌ترین مسابقه علمی سالانه کشور، فعلاً همه چیز برای داوطلبان این آزمون، تمام شده است و اکنون فصلی برای یک زندگی پُر شور و نشاط و بدون کنکور است؛ یک زندگی معمولی با تمام فراز و نشیب‌هایی که در گذراندن آن با آنها مواجهیم.

تاکید ما روی این موضوع و بیان این مقدمه، بیش از آنکه بخواهد از امری بدیهی سخن بگوید، پافشاری بر نکته‌ای است که ما بارها با عبارات گوناگون در قالب گفتارهای این ستون و همچنین مجموعه مقالاتی که درباره آمادگی داوطلبان کنکور در این نشریه منتشر کرده‌ایم، آورده‌ایم، و این نکته عبارت است از آنکه: کنکور، تنها بخشی از زندگی است و تمام زندگی نیست.

اگر هر داوطلبی به این نکته توجه کافی داشته باشد، به آسانی خواهد توانست با مساله‌ای به نام «کنکور» کنار بیاید و در صورت عدم قبولی در رشته مطلوب خود، آن را در درون خویش هضم کند و همچنین در صورت کسب موفقیت نسبی یا کامل در آن، قادر به ایجاد ظرفیت لازم در وجود خود برای مغرور نشدن به این پیروزی باشد و بتواند به این مهم دست پیدا کند که کنکور، تنها یک راه (از میانِ راه‌های گوناگون) برای رسیدن به موفقیت است؛ نه یک هدف.

پرداختن به موارد ذکر شده در سطرهای بالا، از آنجا لازم می‌آید که بدانیم هزاران داوطلب آزمون سراسری، همه ساله در مواجه شدن با عدم موفقیت در این آزمون یا پذیرفته نشدن در رشته یا دانشگاه دلخواه خود، به نوعی آینده و آرمان و، در یک کلام، زندگی خویش را به اشتباه تباه شده می‌پندارند و تمام پل‌هایی که ما را به شور و شعف‌ها و شادی‌های قابل دسترس در یک زندگی سرشار از نشاط و حرکت آفرین پیوند می‌زنند، از پیش خراب شده می‌بینند.

این اشتباه از آنجا ناشی می‌شود که اکثراً در ذهن خود، موفقیت در «کنکور» را یک رستگاری عظیم و شکست در آن را نیز یک فرجام تلخ ترسیم می‌کنیم و به صورت «صفر و یک»ی  به آن می‌اندیشیم؛ اما غافل از آنکه، همان‌گونه که گفته شد، کنکور، تنها بخشی از زندگی است، تمام زندگی نیست، و اگر دیروز کنکور برگزار شد، امروز زمانی برای زندگی است و در نهایت هر عدم موفقیتی از این دست (که نمی‌توان نام «شکست» را بر آن نهاد)، می‌تواند مقدمه پیروزی‌های بزرگ بعدی در عرصه زندگی ما باشد.

نکته دیگری که در ارتباط با بحث پیشگفته یادآوری آن در این ستون لازم می‌آید این است که با توجه به افزایش ظرفیت رشته‌های دانشگاهی در گروه‌های آزمایشی مختلف، در اکثر این گروه‌ها داوطلبان به صورت بسیار گسترده و با درصد قابل توجهی در یکی از رشته‌های انتخابی‌شان پذیرفته می‌شوند و رقابت فشرده میان داوطلبان، تنها بر سر برخی از رشته‌های دانشگاهی پُرطرفدار است و در غیر از این رشته‌ها، اکثریت این داوطلبان ـ همان‌گونه که گفته شد ـ  نباید از پذیرفته شدن در یکی از رشته‌های دانشگاهی مورد نظرشان کاملاً ناامید باشند.

با این حال، و بنا به آنچه در سطرهای پیشین گفته شد، توصیه ما به داوطلبان کنکور در این فرصت چند هفته‌ای که تا زمان اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری 98 و مهلت انتخاب رشته باقی مانده، آن است که در این فرصت ارزشمند و پس از یک استراحت کوتاه و پُر شور و نشاط، به شناسایی علایق علمی و تحصیلی خود و همچنین بررسی رشته‌های تحصیلی مورد نظر در گروه آزمایشی خود، که در آزمون آن شرکت کرده‌اند، بپردازند و به طور جدی، با جمع‌بندی اطلاعات و آگاهی‌‌هایی که از طریق والدین، فارغ‌التحصیلان رشته‌های مورد نظر، دانشجویان، مشاوران آموزش و پرورش، آشنایان و اطرافیان و همین ‌طور دوستانی که در سال‌های پیش در رشته‌های مورد نظر آنها تحصیل کرده و پس از فارغ‌التحصیلی در یکی از شغل‌های مرتبط با رشته تحصیلی‌شان مشغول به کار در یکی بخش‌های دولتی یا غیردولتی شده‌اند، به دست می‌آورند، از هم‌ اکنون به انتخاب رشته‌ تحصیلی خود به صورت ذهنی بپردازند تا در مهلتی که در اواسط مردادماه از سوی سازمان سنجش برای انجام این کار تعیین خواهد شد، بتوانند با ذهنی باز و داشتن آگاهی‌های لازم در مورد هر رشته، به انتخاب رشته در فضایی آرام اقدام کنند و بدین ‌ترتیب بتوانند در یکی از رشته‌های دانشگاهی، که مورد نظر آنها بوده یا نزدیک‌ترین رشته به رشته اید‌ه‌آل آنهاست، پذیرفته شده و به ادامه تحصیل بپردازند؛ ضمن آنکه یادآور می‌شویم هم‌ اکنون بهترین فرصت اندیشیدن و برنامه‌ریزی درسی برای کسانی است که با توجه به نحوه گذراندن آزمونشان، از همین الان مطمئن هستند که در هیچ رشته‌ای یا حداقل در رشته دلخواهشان که مورد نظر آنهاست پذیرفته نمی‌شوند؛ پس بهتر است که این دسته از داوطلبان نیز از این فرصت‌ها نهایت استفاده را ببرند و آن را غنیمت بدانند و به برنامه‌ریزی دقیق برای حضور موفقیت‌آمیز در آزمون سراسری سال آینده بپردازند.

 

کنکور تمام شد، اما زندگی ادامه دارد!

به همه شما کنکوری‌های عزیز، که سرانجام توانستید با تمام سختی‌ها و مشکلات، در آزمون سراسری حاضر شوید، تبریک می‌گوییم و امیدواریم که همه شما عزیزان به هدفی که در نظر دارید، برسید و سال آینده خود را در جایگاهی که دوست دارید، ببینید. گرچه کنکور تمام شد، اما احتمالاً برای بسیاری از شما عزیزان و حتی خانواده‌هایتان، هنوز صحبت‌ها در مورد کنکور و حواشی آن ادامه دارد؛ در واقع، بعد از آزمون، بیشتر داوطلبان نسبت به آزمون و نتیجه آن بی‌تفاوت نیستند و هر داوطلبی به دنبال یافتن کلید سؤالات است تا بتواند نتیجه زحمات خود را محاسبه کند و تمام کنکوری‌ها روزشماری می‌کنند تا زمان اعلام نتیجه اولیه فرا برسد و نتیجه زحمات یکساله خود را ببینند؛ در این میان، داوطلبان را از نظر رضایت از کنکور و نتیجه‌ای که در پی آن هستند می‌توان به چند گروه تقسیم کرد:

گروه اول، افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می‌شوند و صددرصد به عملکرد خود ایمان دارند، گروه دوم، افرادی هستند که در مورد نتیجه‌ای که کسب خواهند کرد، تردید دارند، و گروه سوم، افرادی هستند که یقین دارند در این آزمون به نتیجه دلخواه خود نخواهند رسید و مجبورند که دوباره در کنکور شرکت کنند. در هر شرایط و در هر گروهی که هستید، نکته مهم این است که از حس و حال بعد از کنکور لذت ببرید و به خود فرصت استراحت و انجام کارهای مورد علاقه‌تان را بدهید؛ البته کارهایی هم وجود دارد که بعضی از شما داوطلبان می‌توانید انجام دهید؛ مثلاً آن عده که یقین دارند قبول می‌شوند، باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم کم به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند. این موضوع به شما کمک می‌کند تا با فراغ بال و در فرصت کافی، به انتخاب راه زندگی آینده خود بیندیشید و یک انتخاب درست و اصولی داشته باشید. اگر جزو داوطلبانی هستید که در مورد نتیجه‌ای که کسب خواهید کرد، تردید دارید، سعی کنید که با خوش‌بینی به فکر انتخاب رشته باشید؛ چون اگر اکنون بنا را بر قبول نشدن بگذارید و بعداً مجاز به انتخاب رشته شوید، ممکن است که فرصت‌ها را از دست داده و با یک انتخاب نه چندان آگاهانه در هنگام انتخاب رشته، نتوانید اقدام مؤثری انجام دهید. به همین دلیل سعی کنید که در فرصت باقی‌مانده تا انتخاب رشته، در کنار سایر کارهایی که انجام می‌دهید، به تحقیق و مشورت با مشاوران، خانواده و دوستان صاحب اطلاع خود پرداخته و شرایط مناسب و درخور تلاش خود را در نظر گرفته و یادداشت کنید.

حتماً از خود می‌پرسید پس گروه سوم چه کار کنند. داوطلبان عزیزی که مطمین هستید با توجه به آزمونی که داده‌اید در رشته و دانشگاه مورد نظر خود پذیرفته نمی‌شوید یا اصلاً امکان قبولی‌تان وجود ندارد (البته این مورد اخیر با توجه به افزایش قابل توجه ظرفیت دانشگاه‌ها، تقریباً از بین رفته است و بیشتر داوطلبان اگر فقط قصد قبولی دارند، می‌توانند در یکی از رشته‌ها و دانشگاه‌های کم طرفدار پذیرفته شوند) باید با پذیرش وضعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، خود را برای شرایط و آینده بهتر آماده کنید.

نکته بسیار مهمی که در حال حاضر ممکن است ذهن برخی از داطلبان را به خود مشغول کند، آزمونی است که شما آن را سپری کرده‌اید. احتمالاً، علاوه بر جواب صحیح گزینه‌ها و تطبیق آن با پاسخ‌های خودتان، ممکن است مباحث زیادی، روزهای بعد از کنکور را برای شما آزار دهنده و به دور از شادی کند؛ اینکه «چرا بیشتر درس نخواندم؟»، «کاش می‌شد به گذشته برگردم و دوباره تلاش کنم.»، «چرا سؤالات را کمتر به صورت مفهومی خوانده بودم؟» «چرا به عربی کمتر پرداختم؟» و موارد زیادی از این «چرا»ها می‌تواند آثار مخربی بر ذهن شما بگذارد؛ ذهنی که به خاطر ماه‌ها تلاش و درگیری شما با کنکور، از قبل خسته و خواهان استراحت است. این دریغ و افسوس خوردن‌ها هم ممکن است در بین همه گروه‌های داوطلبان، چه آنهایی که خوب درس خوانده ­اند و چه آنهایی که از میزان تلاش خود راضی نیستند، وجود داشته باشد؛ زیرا هر داوطلبی، بنا بر میزان تلاش خود و وقتی که برای مطالعه گذاشته است، توقع دارد که در این آزمون،موفقیت کسب کند، و اگر این نتیجه با توقع او، هم خوانی نداشته باشد، ممکن است که آثار بدی روی وی بگذارد.

به عنوان یک داوطلب، اکنون که در شرایط بعد از کنکور به سر می‌برید، باید تمام تلاش خود را برای داشتن روزهای خوب و لحظات به یاد ماندنی به کار بگیرید. یادتان باشد، چه نتیجه خوبی کسب کنید و چه به نتیجه‌ای که دلخواه شما نباشد برسید، این روزها تکرار نخواهند شد؛ زیرا این زمان، بخشی از عمر گران قدر شما است که دیگر باز نمی‌گردد. کنکور تمام شد؛ باز هم می‌گویم که کنکور تمام شد، اما زندگی ادامه دارد؛ پس، از آنچه خدای بزرگ به تو عطا کرده است استفاده کن و شاد باش.برای اینکه در روزهای بعد از کنکور تا اعلام نتایج اولیه، اوقاتی توام با آرامش و خوشی را سپری کنیم و خستگی ماه‌های گذشته را به خوبی از خود دور نماییم، بهتر است که به موارد زیر دقت کرده و تا حد امکان آنها را به کار گیریم.

آرامش داشته باشید

اضطراب، پدیده طبیعی است که در تمام سنین در ما وجود دارد و وجود کمی از آن در برخی از مواقع، چندان بد نیست؛ بلکه ممکن است عامل پیشرفت ما نیز باشد؛ اما اضطراب بعد از آزمون، که حاصل نگرانی برای نتیجه آن است، احساس ناخوشایندی است که ممکن است تاثیر بدی بر شما بگذارد؛ به خصوص اینکه شما در ماه‌های قبل از کنکور نیز روزهای پر استرسی را گذرانده‌اید. مؤثرترین راه برای رسیدن به آرامش، یاد خداست. خدا در تمامی لحظات، پشتیبان و نگهدار ماست. قطعاً لحظات بسیاری را به یاد می‌آوریم که در اوج ناامیدی، نیرویی ما را حمایت کرده است؛ پس نگران چه هستید وقتی که عظیم‌ترین نیروها شما را حمایت می‌کند؟! لحظه‌ای به درون خود توجه کنید و حضور خدا را بر تمام حوادث زندگی خود و دیگران، با ایمان و اطمینان باور کنید. آن‌گاه متوجه خواهید شد که او به طور یقین، بهترین‌ها را برای شما در نظر گرفته است؛ پس اگر فراهم شدن بهترین‌ها برای شما، خواست خدای بزرگ است، چرا باید مضطرب و نگران نتیجه آزمون شوید؟ با خود بگویید که شاید من این امتحان را به خوبی پشت سر نگذاشته باشم، اما از وضعیت دیگر داوطلبان نیز خبر ندارم؛ علاوه بر این، انسان در بیشتر مواقع نمی‌داند که چه چیزی در آینده به درد زندگی او خواهد خورد. ممکن است شما فکر کنید با کنکوری که داده‌اید در رشته پزشکی قبول نخواهید شد، اما اگر به خدای بزرگ توکل کنید و از او کمک بخواهید و امور زندگی خود را به دستان پرقدرت او بسپارید، حتماً این موضوع را درک خواهید کرد که شاید رشته دیگری، که شما در آن پذیرفته می‌شوید، بیشتر از این رشته در ارتقاء شغلی و اجتماعی شما مؤثر باشد.

برای خود برنامه تفریحی ترتیب دهید

قدر روزهای بعد از کنکور را بدانید و از آن لذت ببرید. این روزها تکرار نشدنی هستند؛ زیرا پس از گذشت این ایام و تعطیلات تابستانی، یا باید به دانشگاه بروید و باز هم شروع به درس خواندن و تحصیل کنید و یا اینکه خود را برای کنکوری دیگر آماده کنید؛ پس تا می‌توانید، به ذهن و جسم خود استراحت داده و با یک برنامه تفریحی، از اوقاتتان لذت ببرید. در این برنامه تفریحی می‌توانید وقت گذرانی با دوستان، نوشتن، طراحی، رفتن به سینما، گردش و ورزش کردن را بگنجانید؛ در این میان، به خصوص اختصاص ساعاتی از روز به ورزش کردن، می‌تواند تاثیر مثبتی روی جسم و روان شما داشته باشد. ورزش و فعالیت بدنی مرتب، بهترین راه جلوگیری از تنش و آرام کننده روح و جسم است. با انجام ورزش‌های مفرح و شادی برانگیز، سطح آندروفین را در بدن خود بالا برده و به این ترتیب، حس خوشی و سرحالی را درخود افزایش دهید.

از سرزنش کردن خود دست بردارید

بسیاری از ما دایم در حال سر و کله زدن با خودمان هستیم؛ با افکاری که گاه و بی‌گاه به سراغمان می‌آید. متاسفانه در اغلب موارد، این فکرها و گفت‌ و گوهای درونی، چندان مثبت نیست و همین مساله موجب می‌شود که همه فکرها و گفت‌ و گوهای درونی را بد و استرس‌‌زا بدانیم؛ چرا که معمولاً عادت داریم خودمان را به دلیل بروز اتفاقات گذشته محکوم ‌کنیم یا نگران و مضطرب افتادن اتفاقات در آینده باشیم؛ اتفاقاتی که هنوز پیش نیامده و مشخص نیست که روزی به واقعیت می‌پیوندد یا نه. موضوع مهم این است که این چنین افکار منفی‌ می‌تواند امید به آینده را در فرد از بین ببرد و وی را برای طی مسیر زندگی، تنها و ناامید رها کند؛ اما چون اعمال ما نتیجه افکارمان است، اگر بتوانیم تفکراتمان را تغییر دهیم، حتماً قادر خواهیم بود که طور دیگری هم عمل کنیم و در نتیجه، در مقایسه با اکنون، برای خود زندگی متفاوت‌تری را رقم بزنیم؛ پس در این مورد هم باید سعی کنید با تمرین، افکار منفی را در خود به فکرهایی مثبت و انرژی‌بخش تغییر دهید. به خود بگویید که کنکور تمام شده است و شما چه تلاش کرده و امتحان بدی را گذرانده باشید و چه درس نخوانده و اکنون نادم و پشیمان باشید، دیگر نمی‌توانید برای جبران گذشته‌تان کاری انجام دهید؛ زیرا نمی‌توانید زمان را به عقب برگردانید؛ پس به جای جدال با این افکار، به خود قول دهید تا پس از اعلام نتایج اولیه، حتماً در ارتباط با وضعیت خود تصمیم درستی بگیرید. 

به فکرهای مثبت، بال و پر دهید

یکی از ویژگی‌های افکار منفی، طولانی و کامل بودن آنهاست. فکرهای منفی، آن قدر در ذهن باقی می‌مانند و دنبال هم می‌چرخند تا یک ماجرای تلخ و منفی بزرگ در ذهن شکل بگیرد. به جای اینکه افکار منفی و ناخوشایندی را درباره نتیجه خود تداعی کنید و اوقات خود را تیره و تار نمایید، سعی کنید که فکرهای شاد و مثبت را مانند یک فیلم طولانی و نشاط ‌انگیز دنبال کنید. برخی از تجسم‌ها بسیار مفید خواهد بود و باید تا می‌توانید داستان را ادامه دهید و بگذارید که ساعت‌ها زمان شما را به خودش اختصاص دهد؛ در ضمن، خیلی بهتر است اگر این داستان را درباره خودتان بسازید و تصور کنید که به هدف‌هایتان رسیده‌اید. یکی از بهترین راه‌های پیدا کردن قانون شفابخش زندگی‌، ساکت ماندن است‌؛ یعنی سخن نگفتن دربارة مشکلاتتان‌؛ پس قبل از اعلام نتایج اولیه، نفوس بد نزنید و منتظر نتیجه بمانید. به یاد داشته باشید که نتیجه شما در جمع کلی داوطلبان گروه آزمایشی‌تان سنجیده می‌شود؛ بنابراین، بدون در نظر گرفتن نتیجه آنها نمی‌توانید تصور کنید که چه رتبه‌ای کسب خواهید کرد.

ابعاد موضوع را بسنجید

خودتان را یک سال بعد از این تصور کنید که در آزمون سراسری سال جاری نتیجه دلخواه را کسب نکرده‌اید؛ یعنی زمان را یک سال به جلو ببرید و ببینید که چه اتفاقی خواهد افتاد. باور کنید اوضاع آرام‌تر از آن خواهد بود که شما تصورش را می‌کنید؛ زیرا عده‌ای از آقایان به سربازی رفته و در آینده با کوله باری از تجربه بازگشته و دوباره کنکور خواهند داد. از آنجایی که هر داوطلب مردی مجبور است بعد از گذراندن تحصیلات، در صورت مشمول بودن، به سربازی برود، پس فرقی نمی‌کند که این اتفاق کی بیفتد. عده‌ای دیگر از داوطلبان دوباره شروع به مطالعه می‌کنند و بدون تردید، با یک برنامه درست و اصولی، حتماً خواهند توانست نتیجه بسیار بهتری را کسب کنند؛ پس در این مواقع، شما متوجه می‌شوید که این موضوع، آن‌قدرها هم احتیاج به ناراحتی و بی‌تابی شما ندارد.

     هرگاه مساله‌ای به سراغ شما آمد، به یک نقطة بلند بروید و از آن بالا به همه چیز نگاه کنید. آن‌گاه می‌بینید که مساله شما در مقیاس جهانی هیچ است‌. در چنین مواقعی سری هم به آسمان بلند کنید و از قدرت بی‌انتهای خداوند در تمام مراحل زندگی مدد بگیرید. خداوند، برای غلبه بر دشواری‌های زندگی، ابزارهای مهمی را در اختیار ما گذاشته است که مهم‌ترین آنها امید و پشتکار است؛ پس با امید و پشتکار خود خواهید توانست اتفاقات را آن‌گونه که خود می‌خواهید، رقم بزنید.

هنر زندگی در لحظه حال را بیاموزید

آیا از آینده خود به طور قطع اطلاع دارید؟ آیا می‌توانید بگویید که فردا چه اتفاقاتی زندگی شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟ پس چرا باید زندگی خود را با نگرانی برای آینده فراموش کنیم؟ گذشته، بسیاری از افراد را مانند یک سیاهچاله بی‌انتها به سمت خود می‌کشد؛ درحالی‌که آینده، مانند حبابی بزرگ از سؤالات، خواسته‌ها، امیال، امیدها، آرزوها و رویاهاست.ذهن بسیاری از ما به گونه‌ای طراحی شده است که همواره در حال فرار است؛ پس سعی کنید که به جای فکر کردن به نتیجه، در لحظه حال زندگی کنید. زندگی کردن در لحظه، به معنی آن است که به گذشته فکر نکنیم و نگران آینده نیز نباشیم؛ البته، این مساله به آن معنی هم نیست که اهدافمان را در زندگی مشخص نکرده یا خود را برای آینده آماده نکنیم؛ بلکه بدان مفهوم است که باید از گذشته پند گرفته و برای آینده، برنامه و هدف مشخصی تعیین کنیم و، در عین حال، از زندگی کنونی خود نیز لذت ببریم. افرادی که در لحظه زندگی می‌کنند، کمتر گرفتار استرس می‌شوند و شادترند؛ بنابراین، افکار مثبت را بپذیرید و به آنها خوش آمد بگویید و حتماً به این موضوع نیز توجه داشته باشید که فرصت‌ها هیچ گاه از بین نمی‌روند، بلکه با از دست دادن فرصت‌ها از سوی ما، شخص دیگری این فرصت از دست داده ما را تصاحب خواهد کرد. اگر فرصت‌ها از بین نمی‌روند و ما همیشه وقتی برای جبران اشتباهات خود داریم و کنکور هم از این موضوع مستثناء نیست، پس چرا با افکار منفی و ناراحتی نسبت به آن چه هنوز اتفاق نیفتاده است، ذهن خود را درگیر و پریشان کرده و لذت درک زمان حال را نیز در خود از بین ببریم؟ بنابراین، اکنون که از کنکور و تمام خستگی‌ها و استرس‌های آن رها شده‌ایم، روزهای بدون کنکور را دریابیم و از آن لذت ببریم و بر  این باور باشیم که:

کنکور تمام شد، اما زندگی ادامه دارد! 

 

همراه با شما

به یاری خداوند، آزمون سراسری سال 1398 در گروه‌های پنجگانه آزمایشی، روزهای پنج‌شنبه 13 و جمعه 14 تیرماه برگزار خواهد شد. به همین دلیل، نکات لازمی را که داوطلبان برای پرینت کارت شرکت در جلسه آزمون و حضور در آن باید در نظر داشته باشند، در ذیل یادآوری کنیم:

1- کارت‌ شرکت در آزمون سراسری 98 داوطلبان این آزمون از روز دوشنبه 10   لغایت روز چهارشنبه 12 تیرماه روی سایت سازمان سنجش قرار می‌گیرد.

2- داوطلبان آزمون سراسری 98 در تمام گروه‌های آزمایشی لازم است که در تاریخ مقرر به سایت اینترنتی سازمان مراجعه کرده و با وارد نمودن اطلاعات کارت اعتباری ثبت‌نام، شماره شناسنامه یا شماره پرونده و کد رهگیری، یک نسخه پرینت از کارت شرکت در آزمون خود تهیه کنند.

3- داوطلبانی که در دو یا سه گروه آزمایشی، متقاضی شرکت در آزمون سراسری شده‌اند، لازم است که، علاوه بر پرینت کارت شرکت در آزمون گروه آزمایشی اصلی، برحسب مورد، نسبت به پرینت کارت گروه آزمایشی دوم یا گروه‌های آزمایشی دوم و سوم خود اقدام کنند.

4- برای شرکت در جلسه آزمون سراسری، همراه داشتن پرینت کارت شرکت در آزمون و همچنین اصل کارت ملی یا شناسنامه عکسدار الزامی است.

5- چنانچه داوطلبی به دلیل در اختیار نداشتن اطلاعات مربوط به شماره داوطلبی، پرونده یا کد رهگیری مورد نیاز، موفق به پرینت کارت شرکت در آزمون خود نمی‌شود، لازم است که با مراجعه به سایت سازمان سنجش و ورود به سیستم پاسخگویی و انتخاب نام آزمون و تعیین موضوع پی‌گیری، نسبت به دریافت اطلاعات مربوط به شماره پرونده، داوطلبی یا کد رهگیری ثبت‌نام خود اقدام نماید. لازم به ذکر است که این امکان برای داوطلبانی فراهم است که در سیستم پاسخگویی دارای عضویت باشند؛ لذا لازم است داوطلبانی که اطلاعات فوق را گم کرده‌اند، با عضویت در این سیستم، نسبت به بازیابی این اطلاعات اقدام کنند. 

6- داوطلبان باید برای ویرایش اطلاعات موردنظر، به بندهای مربوط به آن در اصل اطلاعیه سازمان درباره تاریخ، نحوه پرینت کارت و محل رفع نقص کارت شرکت در آزمون سراسری سال 1398، که علاوه بر سایت سازمان در همین شماره از هفته‌نامه پیک‌سنجش نیز درج شده است، مراجعه نمایند.

7- درِ ورودی حوزه‌های امتحانی، صبح‌ها راس ساعت 7 و بعد از ظهرها راس ساعت 14و30بسته خواهد شد و شروع فرایند آزمون صبح‌ها راس ساعت 7و30 و بعد از ظهرها راس ساعت 15 خواهد بود؛ بنابراین، از ورود داوطلبان پس از بسته شدن درِ سالن‌های امتحانی به حوزه‌های امتحانی جلوگیری می‌شود.

8- هر داوطلب برای حضور در جلسه آزمون، علاوه بر پرینت کارت شرکت در آزمون گروه آزمایشی مربوط، لازم است که اصل کارت ملی یا شناسنامه عکسدار، چند مداد سیاه نرم پررنگ، مداد تراش، مداد پاک‌کن و یک سنجاق یا سوزن به همراه داشته باشد.

9- داوطلبان از آوردن وسایل اضافی از جمله کیف دستی، ساک، پیجر، تلفن همراه، تبلت، جزوه، کتاب، ماشین حساب، هرگونه یادداشت و نظایر آن و همچنین وسایل شخصی به جلسه آزمون اکیداً خودداری کنند.

موفق باشید

این چند روز را سرسری نگیرید

متعهد به نتیجه باشید، نه وابسته به نتیجه

وقتی وابسته به نتیجه هستید، تقلا می‌کنید تا به نتیجه مورد نظر برسید و تمام مدت نگران نتیجه هستید؛ نگران اینکه نکند به آنچه می‌خواهید نرسید و همۀ آرزوها و اهدافتان به باد رود؛ برای همین، بسیاری از اوقات حتی موقع مطالعه تمرکز ندارید و نگران «نکند»ها و «شاید»ها هستید؛ اما وقتی متعهد به نتیجه هستید، برایتان طی این مسیر مهم است؛ اینکه هدف را ببینید و برای رسیدن به آن، تلاش و کوشش لازم را بکنید، ولی در زندگی‌تان کلنجار نخواهید داشت؛ برای مثال، از اینکه یک روز درس نخواندید، عصبانی نخواهید شد و خودتان را شماتت نخواهید کرد یا دنبال بهانه و دلیل نخواهید گشت، بلکه به دنبال علت این کوتاهی و رفع آن برخواهید آمد؛ چون شما متعهد به طی کردن این مسیر به بهترین وجه هستید.

چنین فردی غر نمی‌زند و به فکر پیدا کردن راه‌های عجیب و غریبی نیست که بعضی از مؤسسات کنکوری پیشنهاد می‌دهند تا بتواند پاسخگوی سؤال‌های آزمون سراسری باشد، و بدون شک، نتیجه بسیاری خوبی هم خواهد گرفت؛ چون آرامش خاطر دارد و از طی مسیر لذت می‌برد و برای دانشی که کسب می‌کند، ارزش قایل است.

شاید تصور کنید که مطالعه در این مدت کوتاه، دیگر فایده‌ای ندارد، اما باید بدانید که همین چند روز نیز می‌توانید، به جای گله و شکایت یا سیر کردن در رؤیاهای غیرواقعی، به واقعیت موجود تکیه کنید و با مرور آنچه تا کنون خوانده‌اید و تست زدن، خود را برای آزمون سراسری آماده‌تر سازید تا نتیجه‌ای بهتر کسب کنید.

  یک برنامه‌ریزی سبک و کارآمد داشته باشید

 «برنامه‌ریزی، شرط لازم برای موفقیت در کنکور است.» این حرف، تکراری‌ترین جمله‌ای است که کنکوری‌ها در سال کنکورشان می‌شنوند و به قول معروف  بعضی‌ها با شنیدنش کهیر می‌زنند!

اما همۀ کنکوری‌ها باید بدانند که اگر در این فرصت باقی مانده، برنامه درست و حسابی نداشته باشند، زحمتشان نتیجۀ لازم را نخواهد داد؛ زیرا تابستان قبل از شروع سال آخر دبیرستان، تعطیلات عید نوروز و این چند روز باقی مانده به کنکور، سه مقطع زمانی استراتژیک است و بی‌برنامه بودن در هر یک از این سه مقطع، خطرناک است. در این روزهای آخر، به بهانۀ خستگی یکساله، زحماتتان را به باد ندهید؛ زیرا اگر در طول سال تحصیلی، یک روز را نمی‌توانستید درس بخوانید، زمان برای جبران وجود داشت، اما اشتباه و کوتاهی در این روزها، غیرقابل جبران است؛ پس مانند یک ورزشکار حرفه‌ای، که برای روزهای منتهی به مسابقۀ فینال، ذوق و شوق و تلاشی دو چندان دارد، شما نیز طبق برنامه و با جدیت در فضای درس و مطالعه باشید. دقت کنید که این روزها نباید درس جدید بخوانید. هر قدر خوانده‌اید، دیگر بس است. اگر شما 80 درصد از مباحث کنکور را با کیفیت 100 درصد خوانده باشید، بهتر از داوطلبانی هستید که 100 درصد مباحث کنکور را با کیفیت 80 درصد خوانده‌اند؛ در واقع، ماه آخر، وقت جدید خوانی نیست، بلکه وقت دوباره خوانی است؛ فقط باید مرور کنید. اگر در طول سال، موقع درس خواندن و تست زدن، با علامت گذاری جلو رفته و مشخص کرده باشید که کجاها ضعفتان بیشتر است و کدام تست‌ها را اشتباه زده‌اید، کارتان ساده می‌شود. برای دوباره خوانی، می‌توانید از مرور همان تست‌های علامت زده استفاده کنید. دروس عمومی، به ویژه لغات  ادبیات، زبان خارجی یا عربی و آیات درس معارف اسلامی را می‌توانید  در این فرصت باقی مانده دوره کنید.

ساعت خوابتان را منظم کنید

بعضی از شما داوطلبان، شب‌ها و در زمان خلوتی خانه، عادت به درس‌خواندن دارید و بعضی‌ درس خواندن در طول روز، به خصوص صبح‌ها را ترجیح می‌دهید.

در هفتۀ پایانی، بهتر است که همۀ عادت‌ها را کنار بگذارید و در یک ساعت مشخص بخوابید. پیشنهاد ما به شما این است که حدود ساعت ۱۰ تا ۱۱ شب حتماً بخوابید و حتی اگر خوابتان نمی‌آید دراز بکشید و با بستن چشم‌ها به مغزتان استراحت دهید. بهتر است که صبح‌ها ساعت 6 صبح بیدار شوید؛ چون ۴۰ دقیقه طول می‌کشد تا سیستم اعصاب مرکزی شما آماده سرویس‌دهی شود؛ بنابراین، باید، ساعتی بیدار شوید که سیستم عصبی‌ شما  حداکثر یک ساعت زمان برای آماده شدن داشته باشد. این تمرین، تمرین خوبی است تا در روز آزمون، آماده و سرحال باشید.

ورزش کنید

فراموش نکنید که در روز امتحان باید حدود 4 ساعت روی صندلی سفت و سخت بنشینید؛ بنابراین، برای تقویت عضلات بدنتان ورزش کنید؛ البته این سخن به معنای آن نیست که بدنتان را در هفته پایانی با ورزش‌های سنگین خسته کنید. شما می‌توانید با چند حرکت کششی سبک و ساده در منزل، عضلات خودتان را تقویت کنید؛ در ضمن، حدود 20 دقیقه ورزش در روز، سبب تولید «آندروفین» شده و باعث نشاط و کاهش استرس می‌شود؛ بنابراین، حتماً در برنامه روزانۀ خود، مدت زمانی را به ورزش کردن اختصاص دهید. همچنین شنا  و پیاده روی می‌تواند به آرامش روانی شما بسیار کمک کند.

غذای خوب  و به موقع بخورید

مغز شما در روز برگزاری آزمون سراسری، از انرژی‌ای استفاده می‌کند که شما آن را در روزهای قبل ذخیره کرده‌اید. در هفته پایانی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، خرما، عسل، انجیر و مغز گردو را حتماً در برنامه غذایی‌تان قرار دهید. اگر جزء دانش‌آموزانی هستید که بدون خوردن صبحانه به استقبال درس می‌روند، حتماً در این روزها صبحانه کم حجم و مقوی بخورید. این باور که برای جبران افت قند خون، به دلیل فعالیت مدام مغز، باید مواد قندی بیشتری استفاده شود، کاملاً اشتباه است؛ زیرا مواد قندی ساده، حالت تحریک‌پذیری فرد را بیشتر می‌کنند، برای جبران افت قندخون باید از کربوهیدرات‌های پیچیده، مانند نان، برنج و ماکارونی، به جای شربت، شکلات و آبمیوه‌های پاکتی  استفاده شود؛ در ضمن، خوردن غذای با حجم کم، ولی در دفعات بیشتر، به بدن کمک می‌کند تا قند خون را در حالت پایداری نگه دارد، و این مساله، خود به کم شدن استرس نیز  کمک زیادی می‌کند.

از مصرف لبنیاتی مثل ماست و شیر نباید غافل شد. تحقیقات نشان داده است که  شیر کم چرب در کاهش استرس اثر مفیدی دارد. شیر، به دلیل داشتن کلسیم، باعث کاهش انقباضات ماهیچه‌ای شده و موجب تسکین و آرامش بدن در هنگام اضطراب می‌شود؛ به همین دلیل، اگر به دنبال خوردن صبحانه‌ای ساده و سالم هستید، شیر با غلات کامل، می‌تواند صبحانه‌ای مناسب به حساب بیاید.

مصرف کم مایعات نیز می‌تواند سبب سردرد و عدم تمرکز شود؛ البته باید توجه داشت که بهترین نوشیدنی آب است. برای کاهش استرس، از مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافیین‌دار باید خودداری کرد و بهتر است که به جای قهوه، چای و نوشابه، از آبمیوه یا چای سبز استفاده کنید.

در مدت باقی مانده تا زمان برگزاری آزمون سراسری، از خوردن غذای بیرون نیز خودداری کنید تا در این دوران مهم، دچار ناراحتی‌های گوارشی نشوید.

انرژی منفی ممنوع

نه خودتان منفی باف باشید و نه اجازه بدهید که افراد مضطرب به شما انرژی منفی بدهند. این روزها شما بیش از هر چیز نیاز به آرامش دارید؛ پس نگذارید که بعضی از افراد، با اظهار نگرانی از وضعیت درسی‌شان یا به رُخ کشیدن مطالعۀ خود، شما را از فضایی امن و آرام دور کنند.